Opublikowano: 28 października 2022

Kolejny jesienny miesiąc w Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie” to wiele nowości dla zwiedzających zarówno na terenie ekspozycji jak i w ofercie edukacyjnej. Od 2 do 30 listopada w zabytkowym kościele z Nieboczów prezentowane będą dawne szaty liturgiczne, używane w nabożeństwach żałobnych i podczas pogrzebów. Goście będą mieli okazję zobaczyć niezwykle rzadkie eksponaty pochodzące głównie z lat 30. i 40. XX w.,  między innymi ornaty (tzw. skrzypcowe) wykorzystywane podczas mszy św. żałobnej, dalmatykę, mszały pogrzebowe oraz krzyż procesyjny używany w ostatniej drodze zmarłego.

Inspiracją do powstania tej ekspozycji jest charakter świąt przypadających na początek listopada.

– Najbliższy miesiąc rozpoczyna się uroczystością ku czci Wszystkich Świętych, która jest świętem radosnym, ponieważ Kościół oddaje w niej cześć wszystkim tym, którzy weszli już do chwały nieba. Tym, którzy jeszcze pozostają na ziemi wskazuje natomiast drogę, która zawiodła ich braci do świętości.  W dniu kolejnym (2 listopada) przypada natomiast Wspomnienie Wszystkich Wiernych Zmarłych, kiedy to Kościół wspomina wszystkie  dusze, które nie weszły jeszcze do chwały nieba,  pozostające w czyśćcu. Aby przyjść im z pomocą Kościół przedstawia Bogu modlitwy i odpusty zyskane przez żyjących – mówi Anna Kulczyk z Działu Obiektów i Zabytków Ruchomych chorzowskiego skansenu

Wspomnienie Wszystkich Wiernych Zmarłych wprowadził opat Benedyktynów w Cluny, św. Odylon w 998 r. Zwyczaj ten bardzo szybko przyjął się w całym Kościele. W 1915 r., w trakcie I wojny światowej papież Benedykt XV na prośbę opata – prymasa Benedyktynów pozwolił kapłanom całego kościoła odprawiać w tym dniu trzy Msze święte: w intencji własnej, drugą za dusze wszystkich wiernych zmarłych, a trzecią według intencji papieża.

– Podczas jesiennych spacerów warto zajrzeć do skansenu, gdzie w wyjątkowym klimacie i przystępnej dla każdego formie przedstawiamy najważniejsze aspekty życia dawnej wsi. To naturalne, że sięgamy po tematy związane z przemijaniem, zmianą, która wprost odnosi się do samego cyklu natury oraz sfery duchowej. Szaty liturgiczne, znajdące się na ekspozycji rzadko są używane i mało która parafia posiada je w swoich zbiorach. Przykładem jest manipularz czyli mała stuła zakładana dawniej na rękę. Na uwagę zasługują także bogato zdobione ornaty o niespotykanym kroju – informuje Paulina Cius-Górska, p.o. dyrektora Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”.

Wszystkie przedmioty zgromadzone w ramach nowej ekspozycji zostały wypożyczone ze zbiorów parafii Wszystkich Świętych w Gliwicach oraz prywatnej kolekcji ks. Tomasza Brola z parafii św. Franciszka w Zabrzu.