Przaja swojimu miejscu na ziymi. Jak ze studnie wyciōngniynte opowieści, zwyczaje i życie – autor: Anna Stronczek
Dzieło pt. Przaja swojimu miejscu na ziymi. Jak ze studnie wyciōngniynte opowieści, zwyczaje i życie Anna Stronczek poświęciła rodzinnemu Kłokocinowi, niegdyś wsi, dziś dzielnicy Rybnika, elementom jego geografii, historii i kultury. Między wspomnienia dotyczące miejscowości wplotła znane z przekazu – a nasuwające się w danych okolicznościach – wątki folkloru, kreśląc tym samym narracyjną, obyczajową i wierzeniową mapę okolicy. Autorka przedstawia opis świata minionego, istniejącego jednak w pamięci mieszkańców i oddziałującego na ich funkcjonowanie także i dziś.
Czytelnik znajdzie w książce migawki historii i kultury obejmujące przede wszystkim okres od początku XX wieku po czasy współczesne. W prezentowanych miniaturach ukazywane są losy mieszkańców, życie społeczne, obrzędowość doroczna i rodzinna, tradycyjne wiedza i umiejętności, jak również realia życia codziennego czy elementy kultury materialnej. Specyfika regionalna objawia się w tekstach pieśni, oracji weselnych, dowcipów, a także innych przykładach folkloru słownego, wśród których poza opowieściami wspomnieniowymi odnaleźć można chociażby podania wierzeniowe o utopkach czy niepokojących zdarzeniach związanych z zaświatami. Silne oddziaływanie przekazywanych treści na sposób odbierania rzeczywistości dostrzec można ponadto w interpretacjach wydarzeń z przeszłości czy przytaczanych wierzeniach i praktykach magicznych. W książce pojawiają się również fabularyzowane scenki tworzone w oparciu o obecne w przekazie opowieści z życia oraz doświadczenia własne, okraszone charakterystycznym dla Autorki dowcipem. Dar oddawania w tej formie realiów kulturowych przybliża je odbiorcy, a dialekt śląski, za pośrednictwem którego ujęte są fakty, narracje czy zdarzenia, wzbogaca przekaz o specyficzny dla niego językowy obraz rzeczywistości.
Publikacja ukazuje się jako piąty tom serii „Jako downi bywało”, w ramach której Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie” wydaje dzieła depozytariuszy niematerialnego dziedzictwa kulturowego Górnego Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego.
Ksiązka, w cenie 25 złotych, dostępna w kasie muzeum oraz sklepie online
Okładka miękka, ISBN 978-83-958239-8-5.
Dofinansowano z budżetu państwa – ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Nagrania audio:
