Opublikowano: 08 kwietnia 2025
na zdjęciu zastawiony stół wielkanocny w izbie biołej w chałupie sołtysa

W naszych udostępnionych do zwiedzania chałupach pojawiły się już wystroje wielkanocne.

Znajdziecie je w:
– Chałupie łąkowej z Istebnej – tzw. Istebnej małej
– Szkole z Wapienicy
– Chałupie z Goleszowa
– Chałupie z Panewnik
– Chałupie z Bykowiny

W chałupie łąkowej z Istebnej prezentujemy śniadanie wielkanocne. W Beskidzie Śląskim jako tradycyjną potrawę wielkanocnego śniadania spożywano jajecznicę. Oprócz niej na stole są: wędzony boczek, pęta kiełbasy, ser, masło i chleb.

Kolejne śniadanie możemy zobaczyć w izbie nauczyciela w szkole z Wapienicy. Na wielkanocnym stole, tradycyjnie przykrytym białym obrusem, oprócz zwyczajowo spożywanych w tym dniu: mięsa, wędlin i gotowanych na twardo jajek widzimy także tzw. murzina. Jest to wędzone mięso (kiełbasa, wędlina) zapiekane w białym cieście. Jest to tradycyjna potrawa wielkanocna na Śląsku Cieszyńskim. Całości dopełnia baranek z masła oraz wypiek w postaci wielkanocnego zajączka. W kuchni obok znajdują się: baba świąteczna, która na Śląsku Cieszyńskim wchodziła w skład wielkanocnego śniadania, oraz blaszane formy na baby – w tym jedna do gotowania w wodzie.

W chałupie z Goleszowa, w jednej z izb, zwanej wycużną, na stole widzimy tradycyjny drożdżowy wieniec wielkanocny, a także zajączka z ciasta w otoczeniu kolorowych pisanek. Zarówno zając jak i jajka są symbolem płodności i początku nowego życia, więc nie może zabraknąć ich na wielkanocnym stole. W położonej naprzeciw izbie spotykamy z kolei świąteczne wypieki takie jak: babka wielkanocna – tradycyjnie z dużą ilością masła i jajek, makowiec i chałka. Całość wieńczy obecny na stole ser i masło. Do potraw tych serwowano zazwyczaj herbatę lub kawę z cykorią. W kuchni natomiast widzimy świeżo upieczone buchty oraz formy do wypieku bab i zajączka. Zwraca uwagę brak palmy wielkanocnej, gdyż w tradycji ewangelickiej palm się nie święci.

W chałupie z Panewnik na stole w izbie prezentujemy obiad przygotowany na Poniedziałek Wielkanocny – zupę, mięso z sosem, kluski i kapustę. Całość uzupełniają ugotowane na twardo jajka, kiełbasa i szynka. Na świątecznym stole nie może również zabraknąć wielkanocnego baranka. Dla chrześcijan zwierzę to jest symbolem męki, śmierci i zmartwychwstania Chrystusa. Baranek z ciasta ma przypominać biesiadującym o prawdziwej istocie świąt – Zmartwychwstaniu. W kuchni natomiast znajdują się formy do wypieku baranka i babek, a także na stoliku – łakocie dla najmłodszych.

W kuchni chałupy z Rudy Śląskiej-Bykowiny prezentujemy sztukę wykonywania wielkanocnych kroszonek. Zaprezentowane zostały metody barwienia jajek – w wywarze z czerwonej kapusty, buraków oraz łupin cebuli. Na stole zaprezentowano różne techniki zdobienia jaj – drapanie, metodę batikową, zdobienie ozdobami z sitowia. Na stole w izbie znajduje się natomiast wielkanocny koszyczek. Wśród pokarmów święconych w Wielką Sobotę znajdowały się: jaja, mięso, wędliny, chleb, chrzan, sól, pieprz, baranek z ciasta, babki i inne wypieki, a także często masło i ser.

W chałupie ze Zborowskiego prezentujemy wystawę czasową kroszonek ze zbiorów Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu. Na ekspozycji zaprezentowano 30 kroszonek, które można podziwiać do 30 kwietnia 2025 roku.