Wystawa jubileuszowa pt. „To (nie) jest skansen”
W 2025 roku Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie” świętuje 50-lecie swojego istnienia. Z tej okazji 25 maja zostanie otwarta wyjątkowa wystawa jubileuszowa pt. „To (nie) jest skansen”, która stanowić będzie punkt kulminacyjny obchodów tej szczególnej rocznicy.
Wystawa zaprasza do refleksji nad rolą i miejscem muzeów na wolnym powietrzu we współczesnym świecie. W nowoczesnej i angażującej formie zaprezentowany zostanie proces powstania Muzeum, jego wieloletnia działalność oraz współpraca z otoczeniem – zarówno naukowym, jak i społecznym. Ekspozycja ukaże również bogactwo dziedzictwa kulturowego polskiej wsi – materialnego i niematerialnego – podkreślając wartość tradycji w budowaniu wspólnoty i tożsamości.
Część prezentowanych eksponatów stanowią dary od samych zwiedzających – osób związanych z Muzeum, aktywnie uczestniczących w jego ofercie i utożsamiających się z jego misją. To świadectwo nie tylko zaangażowania społecznego, ale także sukcesu modelu muzeum partycypacyjnego, w którym każdy może stać się współtwórcą historii.
Ekspozycja ukaże kulisy pracy muzealników – konserwatorów, badaczy i specjalistów, którzy każdego dnia dbają o zachowanie i przekazywanie dziedzictwa kulturowego przyszłym pokoleniom. To właśnie w MGPE w Chorzowie można odnaleźć ślady przeszłości – te zachowane w architekturze, przedmiotach codziennego użytku i opowieściach mieszkańców górnośląskiej oraz zagłębiowskiej wsi.
Projekt aranżacji : studio projektowe Wzorro
25 maja – Dzień Rzemiosła i Rękodzieła – 50 warsztatów i pokazów na 50-lecie Muzeum – czyli główne wydarzenie jubileuszu 50-lecia dla gości i publiczności Muzeum
Z okazji jubileuszu swojego istnienia, Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie” organizuje 25 maja wyjątkową edycję Dnia Rzemiosła i Rękodzieła dla wszystkich mieszkańców regionu. Pod hasłem „50 warsztatów i pokazów na 50-lecie”, Muzeum planuje prezentację aż 50 różnych dawnych zawodów, rzemiosł i umiejętności rękodzielniczych. To unikalna okazja, by zobaczyć na żywo, jak wyglądała praca w tradycyjnych zawodach, które dziś często są zapomniane lub praktykowane jedynie przez pasjonatów.
W programie m.in.: pokaz kaletnictwa (szycie sakiewek), czerpania papieru, powroźnictwa, kowalstwa, pracy wialni, stempa, stolarstwa – „moja–twoja”, bicia gwoździ, garncarstwa, wyplatania z wikliny, szewstwa, pszczelarstwa (bicie ramek, lanie świec), rzeźbienia w drewnie, prania na tarach, maglowania, kręcenia liny ze sznurka konopnego.
Szczególnym punktem wydarzenia będzie uruchomienie wiatraka z Grzawy i pokaz jego pracy. W ubiegłym roku obiekt ten przeszedł naprawę śmigieł i obecnie jest w pełni sprawny. To wyjątkowa okazja, by zobaczyć tę zabytkową konstrukcję w działaniu!
Wydarzenie zapowiada się jako jedno z największych tego typu spotkań z dawnym rzemiosłem w regionie.
Impreza organizowana jest wspólnie z Regionalnym Ośrodkiem Kultury w Bielsku Białej, który również w tym roku obchodzi 50-lecie swojego istnienia.
Oprócz pokazów i warsztatów, przygotowano także atrakcyjne wydarzenia towarzyszące:
“Na pamiątkę, z wyrazami sympatii” – konkurs na najpiękniejszą laurkę ofiarowaną naszemu Muzeum. Prace konkursowe zostaną zaprezentowane na specjalnej wystawie – nagrodzone i nienagrodzone laurki będzie można zobaczyć tuż za wejściem do Muzeum, pod zadaszeniem.
“Jeśli nie skansen, to co?” – konkurs na najbardziej inspirującą nazwę zastępczą dla chorzowskiego skansenu.
Gigamakatka – wspólne wyszywanie gigantycznej makatki! To zapowiedź wyjątkowego działania zbiorowego – Muzeum przygotuje płócienne podkłady, wzorniki z klasycznymi, wierszowanymi sentencjami oraz materiały do haftowania. Efekt końcowy zostanie zaprezentowany w październiku, podczas jubileuszowej konferencji.
„Spacerem przez czas” – jubileuszowa publikacja
Z okazji 50-lecia istnienia Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie” ukazuje się wyjątkowa publikacja autorstwa Krzysztofa Bulli pt. „Spacerem przez czas. Ludzie i wydarzenia w Muzeum <<Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie>>”.
Jak sugeruje tytuł, książka pełni funkcję nietypowego przewodnika – zarówno po przestrzeni ekspozycyjnej muzeum, jak i po idei muzealnictwa na wolnym powietrzu na Górnym Śląsku. Autor zabiera czytelnika w podróż przez dekady: od skandynawskich inspiracji, poprzez międzywojenne próby utworzenia muzeum na wolnym powietrzu, aż do powojennych decyzji o jego lokalizacji w Wojewódzkim Parku Kultury i Wypoczynku w Chorzowie.
To jednak znacznie więcej niż publikacja o charakterze historycznym. Poszczególne rozdziały zaskakują różnorodnością form – od refleksyjnych i ciekawostkowych, przez humorystyczne, aż po praktyczne teksty poradnikowe i przewodnikowe. Szczególną wartością książki są liczne wspomnienia oraz bogaty materiał fotograficzny, który dopełnia opowieść o ludziach, miejscach i wydarzeniach, które przez dekady kształtowały MGPE.
„Spacerem przez czas” to publikacja, która zachwyci nie tylko miłośników historii i muzealnictwa, ale także wszystkich, którzy pragną lepiej poznać dziedzictwo kulturowe regionu. Z autorem publikacji będzie można się spotkać podczas Dnia Rzemiosła i Rękodzieła 25 maja – nabyć publikację i otrzymać autograf.
Ogólnopolska konferencja naukowa w Chorzowie: „To (nie) jest skansen!” – Debata o tożsamości, misji i wyzwaniach muzeów na wolnym powietrzu
Wśród licznych wydarzeń uświetniających 50. rocznicę otwarcia dla publiczności Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”, szczególne miejsce zajmuje ogólnopolska konferencja naukowa: „To (nie) jest skansen! A także inne: poznane, lecz nierozwiązane dylematy muzealnictwa na wolnym powietrzu”. Na taki temat będzie można debatować w siedzibie Muzeum od 8 do 10 października 2025 roku. Konferencja stanie się forum wymiany opinii o najbardziej ważkich problemach nurtujących środowisko muzealników oraz miejscem wypracowania rekomendacji niezbędnych do sporządzenia katalogu dobrych praktyk, obowiązujących w muzeach na wolnym powietrzu. Wszystkich zainteresowanych kwestią roli i miejsca tzw. skansenów w zmieniającej się przestrzeni kulturowej naszego kraju, na konferencję gorąco zapraszamy. Można w niej uczestniczyć zarówno w roli eksperta-referenta, jak i biernego słuchacza. Program konferencji oraz tryb zapisywania się na nią opisany jest na stronie internetowej Muzeum.
