Category: Bez kategorii

Galeria Jednego Eksponatu – nosidła | kwiecień – maj 2019 r.

W kwietniu kontynuujemy nasz cykl dziewięciu wystaw zatytułowanych „Jeden przedmiot, wiele opowieści”.

W jego ramach co miesiąc zaprezentujemy jeden eksponat z kolekcji Muzeum. Na pozór to całkiem zwykłe przedmioty — używano ich do prostych, codziennych czynności. Dzisiaj bardzo często nie znamy ich przeznaczenia i nie zdajemy sobie sprawy, jak istotną częścią życia kiedyś były. W istocie są to przedmioty niezwykłe tak, jak niezwykłe wiążą się z nimi historie.

W ramach drugiej z wystaw cyklu zaprezentowane zostały nosidła. Najprostszym przedmiotem używanym dawniej do przenoszenia ciężarów był kij. Zawieszenie na nim dwóch brzemion (obciążeń) pozwalało na otrzymanie nosideł o prostej konstrukcji. Dzięki ikonografiom zachowanym na attyckich wazach z V wieku p.n.e. wiemy, że nosidła w takie formie były używane od czasu starożytnych. Szersze informacje na temat wystawy i nosideł znaleźć można na naszej podstronie poświęconej wystawom czasowym.

Prezentowane w ramach cyklu „Jeden przedmiot, wiele opowieści” eksponaty miesiąca można oglądać w „Galerii Na Piętrze”, w budynku głównym Muzeum, przy ulicy Parkowej 25 w Chorzowie. Wszystkie pochodzą ze zbiorów Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”. Prezentowane na wystawie nosidła o numerze GPE – 5192 zostały pozyskane do zbiorów muzealnych z Przymiłowic k. Olsztyna w 2016 roku.

Kontakt w sprawie wystawy: Wojciech Madeja, Paweł Roszak-Kwiatek: tel. 32 241 07 18, wew. 212.

Obecnie w Muzeum prezentujemy także dwie inne wystawy: „Kościoły drewniane województwa śląskiego w pracach Krzysztofa Kopcia” w „Galerii Na Parterze” budynku głównego oraz „Smartfon w koronce – oblicza koronki klockowej” w „Galerii Na Piętrze”.

W najbliższą niedzielę, 14 kwietnia, o godzinie 12:00 rozpocznie się nasza tradycyjna impreza plenerowa „Wielkanoc na Śląsku”. W jej trakcie zaprezentowane zostaną zwyczaje wiosenne i wielkanocne.

W czasie imprezy zaprosimy również na:

• warsztaty wykonywania palm wielkanocnych;
• warsztaty zdobienia jajek metodą batikową;
• konkurs na najpiękniejszą marzannę;
• prelekcje związane z tradycjami Wielkiego Tygodnia i Świąt Wielkanocnych.
• „szukanie zajączka” dla naszych najmłodszych gości;
• kuchnię świąteczną.

Całość uświetnią koncerty Zespołu Pieśni i Tańca Chorzów oraz Soul Hunters Gospel Choir.

PROGRAM IMPREZY

12.00 – Otwarcie imprezy Marek Szołtysek

12.20 –ogłoszenie konkursów: „najpiękniejsza marzanna”, „szukanie zajączka Wielkanocnego”

12.30 – obrzęd „Wielkanocne wspomnienie” w wykonaniu Regionalnego Zespołu Śpiewaczego „Jaśkowiczanie”

13.15 – Opowieść o Wielkim Tygodniu – Sabina Waszut

13.30 – wyniki konkursów: „szukanie zajączka Wielkanocnego”, „ Na najpiękniejsze jajko wielkanocne”.

14.00 – występ Zespołu Pieśni i Tańca Chorzów

14.40 – wyniki konkursu „najpiękniejsza marzanna”

15.00 – msza św. z poświęceniem palm/ Wielkanoc na Śląsku – Sabina Waszut

15.20 – przerwa techniczna

15.45 – koncert Soul Hunters Gospel Choir

16.30 – wspólne topienie marzann

Chałupa ze Strzemieszyc – kuchnia świąteczna – Koło Gospodyń Wiejskich z Przyszowic.

Łąka przy chałupie Sołtysa – konkurs na „Najpiękniejszą marzannę”.

Spichlerz z Wojkowic:

• warsztaty zdobienia jajek metodą batiku;
• warsztaty wykonywania palm wielkanocnych.

Szkoła z Wapienicy – warsztaty zdobienia jajek metodą rytowniczą.

„Smartfon w koronce” – wernisaż wystawy w MGPE

W sobotę, 6 kwietnia o godz. 17.00, w naszym Muzeum odbędzie się wernisaż nowej wystawy czasowej „Smartfon w koronce – oblicza koronki klockowej”. Wystawa nie tylko prezentuje rozmaite oblicza tej efektownej techniki koronkarskiej, ale też pokazuje, jak znakomicie wpisuje się ona w oczekiwania współczesnych odbiorców. Koronkowe poszetki, zakładki do książek czy etui na smartfony – to tylko niektóre koronkowe przedmioty, które można będzie zobaczyć na wystawie.

W bogatym dziedzictwie Górnego Śląska tradycja tworzenia różnego rodzaju koronek ma wielkie znaczenie i bogatą historię. Najwcześniej, w XVII wieku, pojawiły się właśnie technika klockowa z głównym ośrodkiem w Goleszowie i Ustroniu, igłowa, ściegu siatkowego (technika filet) oraz haftowania na tiulu. Najpóźniej – na przełomie XIX i XX wieku – koronka szydełkowa z głównym ośrodkiem w Koniakowie, która jest dzisiaj najbardziej znana. Zwiedzając wystawę dowiedzą się, na czym polega tworzenie przede wszystkim najstarszej koronki klockowej. Będą też mieli okazję zobaczyć, jak to efektowne rękodzieło funkcjonuje dzisiaj.

Katarzyna Stolarska, kuratorka wystawy z Działu Edukacji MGPE: Jestem przekonana, że gdyby koronka klockowa miała płeć, byłaby kobietą. Skojarzenie to nasuwa się od razu, gdy spoglądamy na delikatną i skomplikowaną materię tego wymagającego niezwykłej zręczności rękodzieła. Jej estetyka i forma – serwetki jako elementu wystroju wnętrz, wykończeń bielizny, sukienki czy subtelnej biżuterii – na wskroś przepełnione są kobiecością.

Koronka i jej najróżniejsze oblicza to także historia niezwykłych kobiet. Stolarska wspomina o dwóch: Jadwidze Węgorek, genialnej twórczyni i nauczycielce rękodzieła z Krakowa oraz jej uczennicy – Małgorzacie Połubok, wskrzeszającej zapomnianą śląską koronkę klockową.

Wraz z uczestniczkami zajęć koronkarskich obie panie udowadniają, że również w XXI wieku koronka ma wiele twarzy. To przecież nie tylko akcesoria dla płci pięknej, lecz także elementy strojów męskich, ozdoby w kreacjach dla nastolatków, zakładki do książek czy – szczególnie spektakularne – dekoracyjne etui na smartfony. W technice koronkowej przedstawiać można również m.in. skomplikowane formy architektoniczne – wyjaśnia Stolarska.

To wszystko nie oznacza jednak, że koronka jest domeną wyłącznie kobiet. Przeciwnie, zajmują się nią także mężczyźni i dzieci. Tradycyjna, ale też otwarta na nowoczesne formy i nowe funkcje koronka klockowa radzi sobie doskonale niezależnie od czasu, w którym powstaje.

Oprócz dzieł współcześnie wykonanych przez koronczarki, na wystawie będzie można zobaczyć eksponaty wykonane metodą klockową ze zbiorów Muzeum Śląskiego, Muzeum Górnośląskiego, Muzeum Śląska Cieszyńskiego oraz Muzeum Historycznego Miasta Krakowa.

Wystawę „Smartfon w koronce – oblicza koronki klockowej” będzie można oglądać w „Galerii Na Piętrze”, w budynku głównym Muzeum, przy ulicy Parkowej 25 w Chorzowie do końca sierpnia. Towarzyszyć jej będzie specjalna edycja katalogu.

Kontakt w sprawie wystawy: Katarzyna Stolarska, Dział Edukacji i Popularyzacji: tel. 32 241 07 18, wew. 204

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

Materiały dodatkowe:

• Katalog wystawy w formacie pdf.

• Film odtwarzany w czasie wystawy:

Jeśli osadzony wyżej film nie załadował się prawidłowo, można go zobaczyć w serwisie YouTube: Koronczarki przy pracy.

Z ogromną przyjemnością informujemy, że pani dr Agnieszka Przybyła-Dumin, kierownik Działu Nauki naszego Muzeum, została powołana przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego do składu Rady ds. Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego.

Powołanie jest niewątpliwie efektem dostrzeżenia wyników i ogromnej pracy włożonej w wieloletnie działania badawcze dotyczące niematerialnego dziedzictwa kulturowego Górnego Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego. Owocem tych badań była inwentaryzacja i archiwizacja dziedzictwa niematerialnego, zaś w wyniku opracowania licznych publikacji oraz organizacji działań edukacyjnych — ochrona i popularyzacja.

Działalność pani dr Agnieszki Przybyły-Dumin została uznana za przykład dobrych praktyk w tych zakresach; ona sama jest również często zapraszana do czynnego udziału w konferencjach i prowadzenia warsztatów organizowanych przez Narodowy Instytut Dziedzictwa w Warszawie.

Radę ds. Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego powołuje Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Aktualnie składa się ona z dwudziestu jeden ekspertów z całego kraju, zaś jej kadencja trwa 4 lata. Powołana została do istnienia w związku z realizacją zapisów Konwencji UNESCO z 2003 roku w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego, którą Polska ratyfikowała w 2011 roku.

Jakie zadania stoją przed Radą? Otóż rekomenduje ona ministrowi niezbędne rozwiązania systemowe i instytucjonalne oraz działania zapewniające realizację celów Konwencji. Rada opiniuje także:

• wnioski o wpis elementu niematerialnego dziedzictwa kulturowego na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego oraz wnioski o jego wykreślenie;
• wnioski o wpis do Krajowego rejestru dobrych praktyk i analogicznie — o jego skreślenie;
• propozycje wpisów na Listy UNESCO — Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości, Listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego wymagającego pilnej ochrony oraz do Rejestru dobrych praktyk.

dr Agnieszka Przybyła-Dumin, fot. Antoni Kreis

Galeria Jednego Eksponatu | marzec – kwiecień 2019 r.

W marcu rozpoczynamy w naszym Muzeum cykl dziewięciu wystaw zatytułowanych „Jeden przedmiot, wiele opowieści” — co miesiąc zaprezentujemy jeden eksponat z kolekcji Muzeum. Na pozór to całkiem zwykłe przedmioty — używano ich do prostych, codziennych czynności. Dzisiaj bardzo często nie znamy ich przeznaczenia i nie zdajemy sobie sprawy, jak istotną częścią życia kiedyś były. W istocie są to przedmioty niezwykłe tak, jak niezwykłe wiążą się z nimi historie. Jako pierwsza zaprezentowana zostanie centryfuga.

Jednym z istotnych celów wystawy jest edukacja — chodzi o to, żeby przybliżyć współczesnym odbiorcom przedmioty, które wiązały się ściśle z codzienną egzystencją mieszkańców regionu, a dzisiaj nie tylko nie wiemy, do czego niegdyś służyły, ale często nie znamy nawet ich nazw. Kolejne miesiące roku to kolejne eksponaty — prezentowane pojedynczo, wraz z kompleksowymi opisami — w jednej z dwóch galerii Muzeum.

Niezwykle istotnym aspektem cyklu będą opowieści, które niosą ze sobą prezentowane przedmioty.

— To bardzo ważne, by nieustannie przypominać, że przedmioty służyły konkretnym ludziom, w konkretnym miejscu i konkretnym czasie. Ci ludzie mieli swoje, często bardzo intrygujące, historie. Przedmioty dawnej codzienności skrywają wiele niesamowitych opowieści — mówi dr Artur Madaliński, dyrektor Muzeum. Dlatego obok każdego prezentowanego w ramach wystawy przedmiotu znajdą się nie tylko szczegółowe informacje techniczne, ale też historie, które się z poszczególnymi eksponatami wiążą. Dzięki temu wystawa opowiada nie tyle o przedmiotach, co o codziennych doświadczeniach naszych przodków.

Niektóre z prezentowanych eksponatów stały się niejako zaczątkiem nowoczesnych urządzeń, które — często na skalę przemysłową — wykorzystywane są także dzisiaj. W tym sensie wystawa jest więc opowieścią o ewolucji przedmiotów, a także o tym, jak zmieniła się ich funkcja w naszym życiu.

— Widać wyraźnie, że kiedyś przedmioty związane były z poszczególnymi ludźmi, którzy używali ich przez dziesięciolecia z wielkim szacunkiem, niemal czułością. Dzisiaj przedmioty traktujemy jak jednorazówki, które szybko wyrzucamy i zastępujemy nowymi — wyjaśnia Damian Adamczak, kierownik Działu Obiektów i Zabytków Ruchomych Muzeum.

Prezentowane w ramach cyklu „Jeden przedmiot, wiele opowieści” eksponaty miesiąca można oglądać w „Galerii Na Piętrze”, w budynku głównym Muzeum, przy ulicy Parkowej 25 w Chorzowie. Wszystkie pochodzą ze zbiorów Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”. Prezentowana na wystawie centryfuga marki „Alfa Laval” o numerze GPE-5289 została pozyskana do zbiorów muzealnych w 2016 roku z Goleszowa (pow. cieszyński, woj. śląskie). Szczegółowe informacje dotyczące bohaterki wystawy znaleźć można na naszej stronie poświęconej wystawom czasowym.

Kontakt w sprawie wystawy: Paweł Roszak-Kwiatek, Wojciech Madeja: tel. 32 241 07 18, wew. 212.

Obecnie w Muzeum prezentujemy także dwie inne wystawy: „Kościoły drewniane województwa śląskiego w pracach Krzysztofa Kopcia” w „Galerii Na Parterze” budynku głównego oraz „Obrazy malarzy gołębiego serca” z kolekcji „Barwy Śląska” Stanisława Gerarda Trefonia – w „Galerii Na Piętrze”.

Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie” zaprasza serdecznie na:

Dobranockę w Skansenie

W kwietniowe soboty o godzinie 15:00 nasi najmłodsi zwiedzający (i wszyscy inni zainteresowani — niezależnie od wieku) spotkają gawędziarzy, którzy wprowadzą słuchaczy w niezwykły świat bajek i legend ludowych.

6.04.2019, godz. 15.00

Pani Zofia Przeliorz z Żor-Osin opowie:

• O rybaku i złotej rybce
• O kurze, myszy i wronie
• O dwóch i biedzie

13.04.2019, godz. 15.00

Pani Marta Twardzik z Orzesza-Jaśkowic opowie:

• O Górnym Hanku
• O krasnoludkach i sierotce Marysi
• O złotym ptoku i złotej jabłoni

27.04.2019, godz. 15.00

Pan Edward Jon z Rudy Śląskiej opowie:

• O uśmiechu zająca
• Legendę o Św. Jacku
• Bajkę: Lyjty od Gryjtki

Miejsce: Karczma ze Świerczyńca. Bilety w cenie: 10 zł i 7 zł.

Serdecznie zapraszamy wszystkich młodych artystów do udziału w konkursie plastycznym „Na najpiękniejsze jajko wielkanocne”.

Prace wykonane w technice tradycyjnej lub dowolnej należy przesłać bądź przynieść do naszego Muzeum do dnia 05.04.2019.

Regulamin konkursu można znaleźć w niniejszym załączniku.

Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie” zaprasza serdecznie na:

Dobranockę w Skansenie

W marcowe soboty o godzinie 15:00 nasi najmłodsi zwiedzający (i wszyscy inni zainteresowani – niezależnie od wieku) spotkają gawędziarzy, którzy wprowadzą słuchaczy w niezwykły świat bajek i legend ludowych.

2.03.2019, godz. 15.00

Pan Edward Jon opowie:

• O śląskim żurze
• O śląskiej łostudzie
• O Ślązoku i dzioble

9.03.2019, godz. 15.00

Pani Zofia Przeliorz z Żor-Osin opowie:

• O Paluszku
• O matce i trzech córkach
• O Ropusze

16.03.2019, godz. 15.00

Pani Marta Twardzik z Orzesza-Jaśkowic opowie:

• O myśliwcu i królewnie
• O zakazanym pokoju
• bajkę: Kuma Śmierć

23.03.2019, godz. 15.00

Pani Marta Twardzik z Orzesza-Jaśkowic opowie:

• O sierotach i złej macosze
• O szewcu i krasnoludkach
• bajkę: Stoliczku nakryj się

30.03.2019, godz. 15.00

Pani Zofia Przeliorz z Żor-Osin opowie:

• O trzech prządkach
• O starym Burku i jego przyjaciołach
• O złotych jabłkach i ptaku srebrnopiórym

Miejsce: Karczma ze Świerczyńca. Bilety w cenie: 10 zł i 7 zł.

Miło nam Państwa poinformować, iż nasze Muzeum bierze udział w akcji POLSKA ZOBACZ WIĘCEJ – WEEKEND ZA PÓŁ CENY!

Dlatego też w weekend 15-17 marca br. bilety wstępu do skansenu będą o połowę tańsze. Bilety o obniżonej cenie będą w sprzedaży od 28 lutego br. w kasie muzeum. Dokładny regulamin akcji można znaleźć pod niniejszym linkiem (dokument został już usunięty ze strony internetowej organizatora).

Wydział Kultury, Sportu i Turystyki Urzędu Miasta Chorzów oraz Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny” zapraszają na

WIECZORNE ZWIEDZANIE SKANSENU

Zwiedzanie odbędzie się 9 lutego 2019r. (sobota) o godz. 17.00. Spotkanie uczestników wycieczki przy wejściu głównym do Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny” (Chorzów, Aleja Harcerska 25). Prosimy o punktualne przybycie – wejście z przewodnikiem na teren Skansenu odbędzie się planowo o godzinie 17:00.

Aktualizacja! Ze względu na duże zainteresowanie organizator postanowił o dodaniu drugiego terminu zwiedzania 10 lutego 2019r. również o godz. 17:00.

W programie przejście trasy zwiedzania z wejściem do wnętrza Szkoły z Wapienicy, Chałupy z Bruśka oraz Kościoła Ewangelickiego z Bytomia Bobrka (pozostałe obiekty oglądamy z zewnątrz).

Po przejściu trasy wspólne ognisko przy wyznaczonym kręgu ogniskowym. Zwiedzanie w niecodziennej atmosferze po zapadnięcia zmroku, ma na celu przybliżyć klimat i charakter życia dawnej górnośląskiej wsi. Ze względu na panujące podczas zwiedzania ciemności, zachęcamy uczestników do zabrania indywidualnego oświetlenia (latarka).

Informacje i zapisy osobiście lub telefonicznie do wyczerpania miejsc: Wydział Kultury, Sportu i Turystyki Urzędu Miasta Chorzów, Rynek 1, pokój 313 III piętro lub telefonicznie pod numerem: 32 416 53 13.

Udział w Wieczornym zwiedzaniu Skansenu jest bezpłatny i możliwy wyłącznie po wcześniejszym zgłoszeniu. Oferta skierowana do rodzin i osób indywidualnych. Nie przewidujemy udziału grup zorganizowanych. Osoby niepełnoletnie wyłącznie pod opieką osoby dorosłej.

Przypominamy! Na całym obszarze Muzeum obowiązuje zakaz używania otwartego ognia!

Trasa wycieczki prowadzi po terenie nieoświetlonym oraz nieodśnieżonym!