– Noc Świętojańska nieodłącznie kojarzona jest z ziołami – plecione z nich były wianki, palone były w ogniu z którego dymu wróżono. Dlatego też w tym dniu otwieramy ponownie dla odwiedzający chałupę z Kaliny, zwanej chałupą zielarki w nowej, pachnącej aranżacji – mówi Marcin Gaweł, kierownik Działu Promocji i Organizacji Imprez Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”.
W dawnej izbie mieszkalnej znalazła miejsce ekspozycja poświęcona ziołom i zielarstwu. Zioła były przez człowieka wykorzystywane od wielu wieków, a wiadomości o ich zaletach przekazywano ustnie z pokolenia na pokolenie. Zbieraniem ziół zajmowały się przede wszystkim starsze kobiety, czasem pomagały im przy tym dzieci. Głównie korzystano z roślin dziko rosnących na naturalnych stanowiskach: łąkach, ugorach, obszarach leżących w pobliżu lasów. Część ziół uprawiano także w przydomowych ogródkach. Wykorzystywano je w celach leczniczych, magicznych ale także kulinarnych. W każdej społeczności funkcjonowała osoba, która na temat leczniczej mocy roślin wiedziała najwięcej. Była to tzw. zielarka, babka lub znachorka.
Rośliny i ich poszczególne części (korzenie, łodygi przyziemne – kłącza, liście, kwiaty, owoce, korę, pączki) zbierano w odpowiednim miesiącu, o właściwej porze dnia lub nocy. Zwracano także uwagę na fazy księżyca, gdyż najkorzystniejszą porą zbioru był czas od nowiu do pełni. Stosowanie tych zasad miało zapewnić większą moc rośliny.
– Na wystawie pokazujemy przede wszystkim przedmioty i urządzenia służące do zbierania, przetwarzania i przechowywania ziół. Są to rożnego rodzaju moździerze, młynki, makutry i tarki do rozkruszania i rozdrabniania, prasy i wyciskarki do wyciskania, siekacze i noże do krojenia, ale także miarki, tygle, infuzorki, sita, czerpaki oraz skrzynie do transportu suszu – mówi Barbara Klajmon kierownik Działu Obiektów i Zabytków Ruchomych.
Wszystko spowija aromat suszących się roślin a wystawy dopełniają reprodukcje z dzieła dr. Edwarda Winklera Flora lekarska czyli opisanie cech rodzajowych i gatunkowych wszystkich roślin w medycynie używanych z 1852 oraz karty z zielników.
