Szanowni Państwo, informujemy, że 24 grudnia (wigilia), 25 grudnia (I dzień świąt) oraz 1 stycznia (Nowy Rok) MUZEUM BĘDZIE NIECZYNNE.
Zapraszamy do zwiedzania 26 grudnia w godzinach od 10.00 do 16.00 (wstęp do 15.00).
31 stycznia (Sylwester) muzeum będzie otwarte dla zwiedzających w godzinach od 10.00 do 13.00.
Korowód kolędników z udziałem publiczności, premierowy występ skansenowskiej „Dygającej Kapeli”, świąteczny Koncert Światła w zabytkowym kościele z Bytomia Bobrka oraz jarmark bożonarodzeniowy – to wszystko podczas tegorocznej Śląskiej Wilii w skansenie 17 grudnia.
Śląsko Wilijo to impreza która co roku gromadzi miłośników tradycji bożonarodzeniowych. Wydarzenie nawiązujące do dawnych obrzędów jest alternatywą dla kiermaszy świątecznych, organizowanych w centrach miast bądź galeriach handlowych. Tegoroczna edycja zaskoczy naszych gości nowym programem.
– Świętowanie zaczniemy już od wejścia na teren muzeum, gdzie czekać będzie grupa kolędnicza, która zaprosi wszystkich do udziału we wspólnym pochodzie przez zabytkowe zagrody, by dotrzeć pod scenę, gdzie zostanie przedstawiony program jasełkowy. Po raz pierwszy usłyszymy również występ „Dygającej Kapeli” , która z inicjatywy muzeum odbywa próby od października, stanowiąc ewenement w skali kraju (MGPE jest jedynym muzeum typu skansenowskiego posiadającym własny zespół). Grupa ponad 20 amatorów zawiązała się, by tworzyć muzealną kapelę popularyzującą muzykę ludową i tradycje regionu. Obecnie trwają intensywne próby, natomiast podczas imprezy będziemy rozdawać teksty pieśni, by zachęcić do śpiewania wszystkich przybyłych – informuje Paulina Cius – Górska dyrektor muzeum.
Organizatorzy zachęcają by uczestnicy korowodu przebrali się za postacie występujące w tradycyjnych obchodach kolędniczych a więc pasterzy, kolędników, anioły i diabły, dziada, niedźwiedzia. Można również przynieść ze sobą przedmioty związane z kolędowaniem – gwiazdę czy turonia, a także drobne instrumenty i dzwoneczki, które z pewnością przydadzą się podczas przemarszu. Najciekawsze i najlepiej przebrane osoby zostaną nagrodzone drobnymi upominkami.
Wyjątkowym wydarzeniem towarzyszącym tegorocznej Śląskiej Wiliji będzie Koncert Światła – radosna opowieść o nadziei oczekiwania, na który zaprosimy do wyjątkowego kościoła ewangelickiego z Bytomia Bobrka (zabytkowy obiekt, 100 miejsc siedzących, przestrzeń ogrzewana). Zespół artystów tworzących to niesamowite wydarzenie to znani z innych projektów muzycy: Dominika Kierpiec, Basia Pospieszalska, Natalia Tomecka, Rafał Kierpiec, Szymon Kamykowski i Szymon Madej. Projekt „Koncert Światła” to kolaż muzyki i przemyślanej gry świateł, co tworzy wyjątkową aurę, dając widowni niezwykłe przeżycia.
„Koncert światła to spotkanie tradycji z nowoczesnością, energii młodych muzyków i historycznych melodii, to w końcu głębokie przeżycie duchowe. Na Koncert Światła składają się polskie pieśni adwentowe, w których zachowując oryginalne melodie, tradycja łączy się z nowoczesnym brzmieniem’ piszą o wydarzeniu jego autorzy.
Śląsko Wilijo nie obędzie się bez spotkań z tradycją, warsztatów rękodzieła, wspólnego śpiewania, przedstawienia obrzędów i jarmarku świątecznego. Na scenie plenerowej skansenu wystąpią Prowokalni grupa pasjonatów muzyki składająca się z zawodowych i uczących się wokalistów, zaś Marek Szołtysek opowie o Dzieciątku, betlyjce oraz znaczeniu choinki w naszej kulturze. Nie zabraknie oczywiście warsztatów, na których będzie można wykonać ozdoby świąteczne lub inne drobiazgi, które mogą stać się niezapomnianymi upominkami świątecznymi.
Wydarzeniu towarzyszył będzie Jarmark Bożonarodzeniowy z rękodziełem i gastronomią. Goście będą mogli kupić oryginalne prezenty pod choinkę czy wyjątkowe ozdoby świąteczne oraz zaopatrzyć się w przetwory i potrawy wigilijne na stoiskach z wędlinami, miodami, serami, ciastami i słodkimi wypiekami. Na miejscu będzie można posilić się potrawami przygotowanymi przez koła gospodyń wiejskich i miejskich oraz lokalnych gastronomów a także rozgrzać się grzanym winem czy gorąca kawą lub herbatą.
W trakcie wydarzenia wręczone zostaną również nagrody w konkursie etnograficzno-literackim „Oczami naszych pradziadków”.
Przy kasie do skansenu stanie jak zwykle wóz z siankiem którego garść będzie można ze sobą zabrać i włożyć pod wigilijny obrus.
Świątecznego wystroju nabiorą wnętrza chałup tworząc idealną scenerię do pamiątkowych, rodzinnych zdjęć, które będzie można podziwiać do 2 lutego.
Atrakcje świątecznej imprezy rozlokowane będą zarówno w terenie (obrzędy, pochód, jarmark), jak i w chałupach (warsztaty, gastronomia), by zapewnić komfort uczestnikom zimową porą.
Wydarzenie rozpocznie się 17 grudnia o godzinie 12.00, wcześniej bo na 10.00 zaproszeni są już handlowcy i gastronomowie.
Specjalna, limitowana pula 100 biletów – Śląsko Wilijo i Koncert Światła w cenie 40 zł dostępna jest w sprzedaży online oraz kasie muzeum.
Bilet wstępu na wydarzenie Śląsko Wilijo kosztuje: 20 zł – normalny, 12 zł – ulgowy, 5 zł – specjalny również do nabycia online i na miejscu.
Link do biletów na Śląską Wiliję – https://bilety.muzeumgpe-chorzow.pl/rezerw…/termin.html…
Przaja swojimu miejscu na ziymi. Jak ze studnie wyciōngniynte opowieści, zwyczaje i życie – autor: Anna Stronczek
Dzieło pt. Przaja swojimu miejscu na ziymi. Jak ze studnie wyciōngniynte opowieści, zwyczaje i życie Anna Stronczek poświęciła rodzinnemu Kłokocinowi, niegdyś wsi, dziś dzielnicy Rybnika, elementom jego geografii, historii i kultury. Między wspomnienia dotyczące miejscowości wplotła znane z przekazu – a nasuwające się w danych okolicznościach – wątki folkloru, kreśląc tym samym narracyjną, obyczajową i wierzeniową mapę okolicy. Autorka przedstawia opis świata minionego, istniejącego jednak w pamięci mieszkańców i oddziałującego na ich funkcjonowanie także i dziś.
Czytelnik znajdzie w książce migawki historii i kultury obejmujące przede wszystkim okres od początku XX wieku po czasy współczesne. W prezentowanych miniaturach ukazywane są losy mieszkańców, życie społeczne, obrzędowość doroczna i rodzinna, tradycyjne wiedza i umiejętności, jak również realia życia codziennego czy elementy kultury materialnej. Specyfika regionalna objawia się w tekstach pieśni, oracji weselnych, dowcipów, a także innych przykładach folkloru słownego, wśród których poza opowieściami wspomnieniowymi odnaleźć można chociażby podania wierzeniowe o utopkach czy niepokojących zdarzeniach związanych z zaświatami. Silne oddziaływanie przekazywanych treści na sposób odbierania rzeczywistości dostrzec można ponadto w interpretacjach wydarzeń z przeszłości czy przytaczanych wierzeniach i praktykach magicznych. W książce pojawiają się również fabularyzowane scenki tworzone w oparciu o obecne w przekazie opowieści z życia oraz doświadczenia własne, okraszone charakterystycznym dla Autorki dowcipem. Dar oddawania w tej formie realiów kulturowych przybliża je odbiorcy, a dialekt śląski, za pośrednictwem którego ujęte są fakty, narracje czy zdarzenia, wzbogaca przekaz o specyficzny dla niego językowy obraz rzeczywistości.
Publikacja ukazuje się jako piąty tom serii „Jako downi bywało”, w ramach której Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie” wydaje dzieła depozytariuszy niematerialnego dziedzictwa kulturowego Górnego Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego.
Ksiązka, w cenie 25 złotych, dostępna w kasie muzeum oraz sklepie online
Okładka miękka, ISBN 978-83-958239-8-5.
Dofinansowano z budżetu państwa – ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Nagrania audio:
Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie” serdecznie zaprasza na spotkanie autorskie z Anną Stronczek połączone z promocją książki pt. „Przaja swojimu miejscu na ziymi. Jak ze studnie wyciōngniynte opowieści, zwyczaje i życie”.
Spotkanie odbędzie się 28 grudnia o godz. 16.30 w budynku Ochotniczej Straży Pożarnej w Kłokocinie ul. Włościańska 70, 44-251 Rybnik. Rozmowę poprowadzi dr Agnieszka Przybyła-Dumin – kierownik działu Nauki MGPE. Wstęp bezpłatny.
Anna Maria Stronczek to znana ze swej działalności i twórczości rybniczanka, autorka książek, inspiratorka i organizatorka licznych wydarzeń kulturalnych. Przekazuje i popularyzuje przede wszystkim folklor śląski, szczególnie słowny, obyczajowy, wierzeniowo-obrzędowy i wokalny. Ma niezwykły talent do opowiadania historyjek, którymi potrafi zaciekawić i wzbudzić zachwyt. Znana jest z popularyzacji bajek oraz gawęd dla dzieci i dorosłych, a także z humorystycznego przekazu zwyczajów i obrzędów Górnego Śląska, co czyni (w formie występów i publikacji), bo jak mówi: „Świat idzie z postympym, wieś już ni ma wsiōm, kaj ryczały krowy, gynsi gyngały, kury dgokały, kokoty pioły, i ludzie też już nie sōm potrzebni jedyn drugimu do każdej roboty, sōmsiod prawie nie zno sōmsiada, nie schodzōm sie szkubaczki, dziołchy nie śpiywajōm pod jabłōnkōm… To mie skusiło łopisać te piyrwejsze ułożōne życi […], aby nie poszło w zapomniyni. Bo to przeca je nasza historio!”. Ujawniła również talent malarski, ilustrując własne książki, a także tworząc materiały graficzne wykorzystywane podczas różnych wydarzeń.
Anna Stronczek w 1995 roku otrzymała tytuł Wice-Ślązaka Roku. Drugie miejsce w prestiżowym konkursie Radia Katowice „Po naszymu, czyli po śląsku” zdobyła za Gawędę ło handlowaniu (w książce Marii Pańczyk-Poździej Godomy, rządzymy, rozprawiomy nadano jej tytuł O handlowaniu skuli picio kozigo mlyka), pokonując 160 uczestników.
Siedmiokrotnie została laureatem konkursów gawędziarzy organizowanych przez różne instytucje. Jest znakomitym ambasadorem kultury miasta Rybnika i Górnego Śląska, a także autorytetem w propagowaniu wartości rodzinnych wśród młodego pokolenia. W latach 2013–2019 była uczestnikiem odbywających się w Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie” spotkań z cyklu „Opowieści naszych pradziadków”. Podczas „Dobranocek w skansenie” opowiadała bajki i legendy ludowe, wbogacając narrację tworzonymi przez siebie – wspomagającymi wyobraźnię – ilustracjami, zaś w trakcie „Duchów i strachów w skansenie” odkrywała przed słuchaczami świat podań wierzeniowych. Swoimi gawędami dzieliła się także w ramach spotkań „Powspominajmy w skansenie”.
Dzieło pt. Przaja swojimu miejscu na ziymi. Jak ze studnie wyciōngniynte opowieści, zwyczaje i życie Anna Stronczek poświęciła rodzinnemu Kłokocinowi, niegdyś wsi, dziś dzielnicy Rybnika, elementom jego geografii, historii i kultury. Między wspomnienia dotyczące miejscowości wplotła znane z przekazu – a nasuwające się w danych okolicznościach – wątki folkloru, kreśląc tym samym narracyjną, obyczajową i wierzeniową mapę okolicy. Autorka przedstawia opis świata minionego, istniejącego jednak w pamięci mieszkańców i oddziałującego na ich funkcjonowanie także i dziś.
Czytelnik znajdzie w książce migawki historii i kultury obejmujące przede wszystkim okres od początku XX wieku po czasy współczesne. W prezentowanych miniaturach ukazywane są losy mieszkańców, życie społeczne, obrzędowość doroczna i rodzinna, tradycyjne wiedza i umiejętności, jak również realia życia codziennego czy elementy kultury materialnej. Specyfika regionalna objawia się w tekstach pieśni, oracji weselnych, dowcipów, a także innych przykładach folkloru słownego, wśród których poza opowieściami wspomnieniowymi odnaleźć można chociażby podania wierzeniowe o utopkach czy niepokojących zdarzeniach związanych z zaświatami. Silne oddziaływanie przekazywanych treści na sposób odbierania rzeczywistości dostrzec można ponadto w interpretacjach wydarzeń z przeszłości czy przytaczanych wierzeniach i praktykach magicznych. W książce pojawiają się również fabularyzowane scenki tworzone w oparciu o obecne w przekazie opowieści z życia oraz doświadczenia własne, okraszone charakterystycznym dla Autorki dowcipem. Dar oddawania w tej formie realiów kulturowych przybliża je odbiorcy, a dialekt śląski, za pośrednictwem którego ujęte są fakty, narracje czy zdarzenia, wzbogaca przekaz o specyficzny dla niego językowy obraz rzeczywistości.
Publikacja ukazuje się jako piąty tom serii „Jako downi bywało”, w ramach której Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie” wydaje dzieła depozytariuszy niematerialnego dziedzictwa kulturowego Górnego Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego.
Ksiązka, w cenie 25 złotych, dostępna w kasie muzeum oraz sklepie online
Dofinansowano z budżetu państwa – ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Nagrania audio:
Dympfkapela i tańce w Kokoczyniu
Prezentujemy listę laureatów III Ogólnopolskiego Konkursu Literacko-Etnograficznego Dla Dzieci I Młodzieży „Oczami naszych pradziadków” organizowanego przez Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”!
klasy 1-4 szkoły podstawowej
1 miejsce – Zoja Bochyńska
2 miejsce – Zofia Żmuda
klasy 5-8 szkoły podstawowej
1 miejsce – Kalina Woźniak
2 miejsce – Małgorzata Radek
3 miejsce – Oliwia Wrzos
wyróżnienia – Małgorzata Skórka, Małgorzata Pracka, Wojciech Olech
szkoły ponadpodstawowe
1 miejsce – Wiktoria Makuch
2 miejsce – Zuzanna Widera
3 miejsce – Zofia Kisielewska
wyróżnienie – Agata Rusecka
Laureaci konkursu etnograficzno-literackiego ‘Oczami naszych pradziadków” otrzymają nagrody podczas wydarzenia „Śląsko Wilijo” 17 grudnia.
Dofinansowano z budżetu państwa – ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Szanowni Państwo
Uprzejmie informujemy że z przyczyn organizacyjnych ogłoszenie listy laureatów III Ogólnopolskiego Konkursu Literacko-Etnograficznego Dla Dzieci I Młodzieży „Oczami naszych pradziadków” nastąpi 4 grudnia. Dziękujemy i prosimy o cierpliwość.
Od 1 grudnia zmieniają się obiekty, które będą otwarte i dostępne dla zwiedzających w okresie zimowym. Dla naszych gości otworzymy chałupę łąkową z Istebnej – tzw. Istebną małą, szkołę z Wapienicy, chałupę z Goleszowa, chałupę z Panewnik oraz kościół z Nieboczów. Od 8 grudnia pomieszczenia te nabiorą świątecznego wystroju, zgodnego z ich pochodzeniem i być może zainspirują do ozdobienia własnego domu w tradycyjny sposób. Świąteczny wystrój będzie można podziwiać do 2 lutego, kiedy przypada Święto Matki Boskiej Gromnicznej.
Przypominamy również, że od listopada obowiązuje tańszy bilet spacerowy w cenie 10 zł.
W tym roku Muzeum zakończyło realizację dwuletniego projektu „Na ratunek drewnu – konserwacja zabytkowych budynków – (etap II)”. W jego ramach położono nowe gonty na dachach chałup z Istebnej, Bażanowic i Katowic, chlewiku z Istebnej i spichlerzu z Bujakowa. Wymieniono strzechy na szopie na wozy z Ligoty oraz chałupie z Dziećkowic. Tam gdzie było to konieczne naprawiono także elementy zrębu oraz konstrukcji dachowych. Dodatkowo chałupy z Bażanowic i Katowic poddano zabiegowi fumigacji i impregnacji, w celu zwalczenia szkodników biologicznych drewna i zabezpieczenia zabytków przed ich kolejnym atakiem.
Ostatnim etapem projektu była ogólnopolska sesja konserwatorska „Na ratunek drewnu. Konserwacja zabytkowych budowli” zorganizowana przez Muzeum we współpracy z Oddziałem Górnośląskim Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków w dniach 20-21 listopada. W trakcie sesji poświęconej konserwacji zabytkowych drewnianych budowli wygłoszono 19 referatów, uczestniczyło 78 osób.
Projekt „Na ratunek drewnu konserwacja zabytkowych budynków – (etap II)” uzyskał dofinansowanie ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego” w wysokości 379 808 zł. Całkowity koszt prac remontowych wyniósł 691 357 zł.
Obiekty przed renowacją:
Obiekty po renowacji
Fumigacja chałup z Bażanowic i Katowic
“W noc świętego Andrzeja, pannom z wróżby nadzieja…” – mówi przysłowie przytoczone z publikacji “Polskie obrzędy i zwyczaje” autorstwa Barbary Ogrodowskiej. 29 listopada zapraszamy Panie i Dziewczęta do chorzowskiego skansenu na wieczór pełen wróżb !
Dzień św. Andrzeja przypadał na dzień przełomu – zamykał rok kościelny, a zaraz po nim rozpoczynał się Adwent- czas powagi, postów, modlitw i oczekiwania na Boże Narodzenie. Od wieków wierzono, że daty przełomowe sprzyjają wróżbom. Andrzejki lub Jędrzejki były wiec dniem, a także nocą wróżb dziewcząt, dotyczących wyłącznie miłości i małżeństwa. Nasze Muzeum zapewni klimatyczne podejście do tematu Andrzejek, które odbędą się w naszej chałupie ze Strzemieszyc!
Wśród warsztatów, które dla Was przygotowaliśmy znajdzie się m.in.:
wróżenie z wosku
rzucanie butami i układanie butów
przekłuwanie serc z imionami
miseczki z przedmiotami
puszczanie skorupek orzechów na wodę
nasłuchiwanie szczekania psa
obieranie jabłek ze skórki i odczytywanie liter
rzucanie monetą do miski.
Andrzejki rozpoczną się o godz. 17:00 w chałupie ze Strzemieszyc. Prosimy jednak o gotowość KWADRANS wcześniej (16:45) przed kasą muzeum
Ubierzcie się ciepło! – chałupa ze Strzemieszyc nie jest ogrzewana.
Liczba miejsc jest ograniczona – maksymalnie 20 osób
Cena biletu – 30 zł
– https://bilety.muzeumgpe-chorzow.pl/rezerw…/termin.html…
Wydarzenie organizowane jest dla dziewcząt powyżej 16 roku życia
Muzeum Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie zaprasza na kolejną odsłonę warsztatów familijnych oraz zajęć dla dorosłych! Tym razem tematem przewodnim będą zbliżające się święta Bożego Narodzenia.
3 grudnia odbędą się na rodzinne warsztaty z wykonywania zabawek i świątecznych ozdób ze słomy. Te unikatowe dekoracje upiększą Wasze domy podczas zbliżających się świąt, zaś słomiane zabawki staną się wyjątkowymi prezentami, jakich z pewnością nie kupicie w żadnym sklepie. Koszt zajęć od osoby to 25 złotych (w wypadku dziecka – na jeden bilet wchodzą jedno dziecko wraz z jednym opiekunem). Bilety dostepne online oraz w kasie muzeum.
9 grudnia skansen zaprasza na rodzinne warsztaty zdobienia koszulek świątecznymi wzorami. Wystarczy tylko przynieść ze sobą czystą koszulkę, torbę lub worek (najlepiej bawełniany) , które następnie za pomocą stempli i linorytów przygotowanych przez skansen, można ozdobić w świąteczne wzory. Koszt zajęć od osoby to 25 złotych (w wypadku dziecka – na jeden bilet wchodzą jedno dziecko wraz z jednym opiekunem). Bilety dostepne online oraz w kasie muzeum.
W niedzielę 10 grudnia muzeum organizuje warsztaty dla dorosłych z wykonywania świątecznych ozdób z naturalnych materiałów m.in. ze świeżej wikliny. Zajęcia poprowadzi Anna Niedzielska z pracowni Snop Design by Niedzielska, którą w czasie letnim można było spotkać przy pracy na terenie skansenowskiej ekspozycji. Tym razem zajęcia z twórczynią dotyczyć będą wykonania ozdób świątecznych z użyciem wierzbowych witek.
– Na warsztatach przedświątecznych, przygotujemy wiklinowe wianki które mogą być bazą do wieńców na drzwi , czy na stół, gwiazdki, choineczki oraz inne ozdoby do naszych domów. Ozdoby przygotujemy z wikliny nieokorowanej, świeżej, dzięki temu uzyskamy niepowtarzalny efekt, a efekty naszej pracy możemy również wykorzystać w ogrodzie i na balkonie – mówi Anna Niedzielska.
Jak zapewnia, świeża wiklina nie wymaga specjalnego przygotowania do pracy, jest elastyczna i umożliwia wyplatanie, nawet przy braku wcześniejszego doświadczenia. Zajęcia są przeznaczone są dla wszystkich chętnych dorosłych, nie jest wymagana umiejętność wyplatania z wikliny. Warsztaty prowadzone będą w grupie 10 osobowej i potrwają 3 godziny. Koszt uczestnictwa to 100 złotych od osoby. Bilety dostępne online oraz w kasie muzeum.
Wszystkie warsztaty rozpoczynać się będą o godzinie 12:00 w budynku głównym muzeum (sala na parterze).
