Category: Bez kategorii

Seria: MONOGRAFIE I MATERIAŁY 21

Wieś miniona. Ciało, zdrowie, bezpieczeństwo

Redakcja naukowa:

Agnieszka Przybyła-Dumin

Krzysztof Fokt

Przemysław Nocuń

Tom Wieś miniona. Ciało, zdrowie, bezpieczeństwo to czwarta część refleksji i analiz poświęconych zagadnieniu osad fizycznie lub metaforycznie opuszczonych czy przekształconych, wydawanych przez Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie” w ramach serii „Monografie i Materiały MGPE”. Niniejsza publikacja ponownie podejmuje tę problematykę, prezentując ją – jak uprzednio – z perspektywy różnych dziedzin nauki i z wykorzystaniem stosowanych w nich odmiennych metodologii. Po raz kolejny został też uwzględniony zarówno aspekt materialny funkcjonowania obszarów wiejskich, jak i społeczno-kulturowe konsekwencje ich istnienia przejawiające się w postaci niematerialnej. Proponowana multidyscyplinarna dyskusja daje podstawy rekonstrukcji wsi wciąż „obecnej”, choć też w różnych zakresach „zaginionej” lub „minionej”. W centrum zainteresowania postawione zostało także ludzkie ciało oraz sposoby dbania o jego zdrowie i bezpieczeństwo. Kwestii tych dotyczy większość tekstów zawartych w tomie, przy czym największa ich grupa omawia problemy związane z profilaktyką zdrowotną i ochroną zdrowia, włączając w to zjawiska masowe, jakimi na przestrzeni dziejów były epidemie.

Książka dostępna w kasie muzeum oraz sklepie internetowym 

W naszej Karczmie ze Świerczyńca prowadzone są obecnie drobne prace remontowe i przygotowawcze do sezonu – wyremontowne zostały toalety, a wnętrze wysprzątano i odświeżono.

Zapraszamy do karczmy już 24 marca, w trakcie Wielkanocy na Śląsku!

Pierwsze z nich to zajęcia pt. Wisiory kwiatowe –  podczas warsztatu uczestniczki zrobią własnoręcznie wisiorek z suszonych kwiatów. Biżuteria zostanie wykonana z półfabrykatów jubilerskich, szklanych kaboszonów oraz suszonych kwiatów i liści. Uczestniczki wykonają własne, unikalne wisiorki ze stworzoną przez siebie kompozycją.

Drugie to warsztaty z tworzenia Woskowijki czyli ekozamiennika foli spożywczej. Woskowijka to bawełniany materiał nasączony woskiem pszczelim, który nadaje się do spakowania niemal wszystkiego. Jest ekologiczna, może być wielokrotnie używana i ma naturalne właściwości antybakteryjne. Chroni zapakowane jedzenie przed uszkodzeniami, dlatego sprawdza się podczas pakowania żywności na wynos.

Trzecia propozycja to warsztaty z robienia świec. Uczestniczki będą miały możliwość zrobienia na nich i przyozdobienia suszonymi kwiatami, swojej własnej świecy z wosku sojowego w szkle. Świece będą zalewane specjalnymi olejkami zapachowymi.

To jednak nie wszystko.  Podczas zajęć będzie można przymierzyć elementy śląskiego stroju, a nasz fotograf wykona chętnym uczestniczkom portrety, które będą udostępnione na naszej stronie internetowej.

Warsztaty przewidziane są dla osób powyżej 14 roku życia. Zajęcia rozpoczną się 8 marca o godzinie 18.00 w sali wystawienniczej w budynku głównym muzeum. Przewidziana liczba uczestników – 10 osób na każdy z warsztatów.

Cena za osobę 40 zł – bilety dostępne online.

Liczba miejsc jest ograniczona – kiedy pula biletów się wyczerpie nie będzie możliwości dodania kolejnych miejsc.

Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie” zaprasza grupy zorganizowane na warsztaty związane z powitaniem wiosny oraz tradycjami wielkanocnymi.

„Marzanna i Goik”

Na zajęciach tych uczestnicy dowiedzą czym był zwyczaj robienia marzanny i goika, co należało zrobić, by przegonić złowrogą zimę z wioski oraz w jaki sposób witano wiosnę. Podczas warsztatów uczestnicy własnoręcznie wykonają marzannę i goik oraz nauczą się tradycyjnej piosenki.

Następnie przejdą korowodem przez skansen by spalić w ognisku marzannę symbolizująca zimę, potem udadzą się do zagrody sołtysa gdzie udekorują chałupę goikiem symbolizującym nadejście cieplejszych dni.

Wielkanoc na wsi

Zapraszamy na lekcję o tradycjach wielkanocnych, podczas których poznamy wiejskie zwyczaje związane z tym świętem.

Opowiemy na czym polegał obrzęd palenia żuru, zwyczaj chodzenia z drewnianymi kołatkami oraz pierwszej kąpieli w rzece po zimie. Uczestnicy warsztatów dowiedzą się jak dawniej bawiono się podczas Śmigusa Dyngusa i po co były pisanki. Na zakończenie, każdy będzie miał możliwość udekorowania jajka za pomocą metody batikowej, polegającej na nakładaniu wosku i farbowaniu.

Czas trwania warsztatów –  do 1,5 godziny

Zapisy i rezerwacje wyłącznie drogą mailową na adres –  edukacja@muzeumgpe-chorzow.pl

Lekcje muzealne dostępne są codziennie w godzinach otwarcia Muzeum.

Więcej informacji udzielają pracownicy muzeum pod numerem telefonu  + 48 32 241 07 18 wew. 204

Kapela przygotowała repertuar pieśni frywolnych, który sprawi, że nie będziecie mogli oderwać się od parkietu. Będzie można przebrać się za zapustników i zanurzyć w magiczny świat dawnych, karnawałowych zabaw tanecznych. Na zakończenie uczestników wydarzenia czeka wyjątkowy moment – uroczyste pogrzebanie “basa”, symboliczne pożegnanie mięsopustu i zakończenie sezonu karnawałowych szaleństw.

Na Górnym Śląsku, w ostatni dzień karnawału odbywał się pogrzeb basów, podczas którego muzykanci chowali swe instrumenty – odkładali je do futerałów lub skrzyń (symbolizujących trumny) i w uroczystym orszaku, naśladując pogrzebowe zawodzenie, wynosili z karczmy lub przenosili do innego pomieszczenia. Było to zakończenie karnawałowych zabaw z tańcami i rozpoczęcie wielkiego postu. Wydarzenie to będzie nawiązać do dawnych tradycji i zwyczajów, które nadal są jeszcze obecne w naszym regionie.

Zakończenie karnawału w skansenie rozpocznie się o godzinie 18.00  w Sali wystawowej na parterze budynku głównego. Wstęp na wydarzenie 10 zł, bilety do nabycia online oraz w kasie muzeum. Liczba uczestników ograniczona.

Dygająca kapela  to pierwsza formacja muzyczna działająca przy muzeum na wolnym powietrzu, składająca się  w głównej mierze z muzyków amatorów i miłośników śpiewu. Podczas coczwartkowych spotkań uczestnicy odkrywają i szlifują swoje talenty muzyczne pod okiem Karo Przewłoki pedagożki, absolwentki podyplomowych studiów z zakresu polskiej muzyki tradycyjnej w Akademii Muzycznej w Katowicach, wokalistki i skrzypaczki w “Kapeli Dejcie Pozór” i zespole “Krzikopa”.

Próby “Dygającej Kapeli” odbywają się w każdy czwartek o g. 18.00.  Czas trwania każdego warsztatu to 1,5 godziny. Udział w spotkaniach jest bezpłatny. Szczegółowe informacje można uzyskać w Dziale Edukacji i Popularyzacji MGPE 32 241 07 18 wew. 204.

Jeśli chcecie miło spędzić jedną z czerwcowych sobót, a przy okazji dowiedzieć się ciekawych rzeczy i odwiedzić piękne miejsca to zapraszamy na wycieczkę muzealnym autobusem pt. „Szlakiem młynów”!

29 czerwca o godzinie 7.00 rano wyruszymy spod muzeum (zbiórka na parkingu przed muzeum, aleja Harcerska) udajemy się w stronę Żarek, gdzie zwiedzimy żareckie stodoły w dzień handlowy oraz młyn – muzeum. Na miejscu przewidziany jest poczęstunek. Następnie przejedziemy do Złotego Potoku, w którym zwiedzimy Muzeum im. Zygmunta Krasińskiego oraz obejrzymy pałac Raczyńskich. W Złotym Potoku przewidziana jest przerwa obiadowa. Ostatnim etapem wyprawy będzie zwiedzanie młyna Freja w Dąbrowie Górniczej – Okradzionowie. Na miejscu będzie można zakupić mąkę i kaszę z własnego przemiału

Zbiórka uczestników wycieczki 29 czerwca o godzinie 7.00 w Chorzowie na parkingu przy muzeum, Aleja Harcerska. Planowany powrót do Chorzowa ok. 19.00.

Koszt udziału w wycieczce: 197,00 PLN od osoby

Świadczenia zawarte w cenie:

•przejazd autokarem turystycznym,

•opieka pilota/przewodnika,

•ubezpieczenie NNW,

•bilety wstępu do muzeów, poczęstunek i obiad wliczone w kwocie

Formularz wstępnej rezerwacji do pobrania online oraz w kasie

Zgłoszenia nie później niż do 24 maja 2024 r. (decyduje kolejność zgłoszeń).

Zapisy dostępne również na stronie poprzez formularz (załącznik poniżej).

Szczegółowe informacje: Damian Adamczak, tel. 32 241 07 18 wew. 212 lub 517 342 578

Pierwszy wiosenny etnospacer już w najbliższą niedzielę!

Z radością zapraszamy na etnospacer “Zagroda pełna zwierząt”, podczas którego dowiemy się jaką rolę zwierzęta gospodarskie pełniły na dawnej wsi!

Nasza przygoda rozpocznie się w samo południe 6 kwietnia o godzinie 12:00 przy budynku głównym skansenu.
Wyruszymy z odwiedzinami do naszych czworonożnych podopiecznych: królików, owiec , kóz i koziołka , krowy , konia  i kur . Każdy uczestnik będzie miał szansę nie tylko pogłaskać, ale także nakarmić nasze zwierzęta przygotowanymi przez nas smakołykami pod czujnym okiem opiekunów.

W trakcie spaceru dowiecie się, jak dawniej wyglądało życie na wsi, jaką rolę zwierzęta pełniły w codziennym życiu gospodarzy i jak się nimi zajmowano. Wspólnie nauczymy się także, w jaki sposób żywiono zwierzęta i co trzeba było zrobić, by zapewnić im odpowiednią opiekę. To będzie prawdziwa podróż w czasie!

Cena biletu – 35 zł (osoba dorosła + dziecko)
Pamiętajcie – liczba miejsc jest ograniczona!
Kiedy pula biletów się wyczerpie, niestety nie będzie możliwości dodania kolejnych uczestników, więc warto pospieszyć się z rezerwacją.

To pierwszy wiosenny etnospacer w tym roku – idealny sposób na rozpoczęcie sezonu pełnego wrażeń i odkryć! Czekamy na Was z niecierpliwością, by wspólnie spędzić ten wyjątkowy czas na świeżym powietrzu, wśród zwierząt i wiosennej natury.

Do zobaczenia!

5.02 FILCOWANIE NA TORBACH

W trakcie zajęć uczestnicy stworzą oryginalne eko torby. Ozdoby na torbie wykonują z wełny czesankowej techniką filcowania na sucho.

(czas trwania: 2 godziny, maksymalna ilość osób: 20; CENA: 25 zł)

6.02 SZYDEŁKOWANIE

Warsztaty szydełkowania dla dzieci które chciałyby rozpocząć swoją przygodę z robótkami ręcznymi. Dzieci nauczą się trzymać szydełko oraz poznają podstawowe sploty. Efektem warsztatów będzie wykonana z włóczki podkładka pod kubek. Warsztaty dla dzieci od 10 lat.

(czas trwania: 2 godziny, maksymalna ilość osób: 12; CENA: 50 zł)

7.02. ZAGRODA PEŁNA ZWIERZĄT

W trakcie wyprawy uczestnicy dowiedzą się jaką rolę zwierzęta pełniły w dawnych gospodarstwach, jak się nimi zajmowano, poznają w praktyce sposoby żywienia naszych podopiecznych. Po od czujnym okiem opiekunów zwierząt grupa uda się z wizytą do królików, zagrody owiec, kóz i konia. Po spacerze dzieci wykonają pamiątkowa wyklejankę przy użyciu owczej wełny.

(czas trwania: 1,5 godziny, maksymalna ilość osób: 25; CENA: 25zł)

8.02 TAŃCOWAŁA RYBA Z RAKIEM I MALOWANE SZLAJFKI

Podczas zajęć grupa pozna historię muzyki i tańca naszego regionu, a także nauczy się tradycyjnych przyśpiewek oraz choreografii. Po zabawach uczestnicy stworzą swój własny element stroju rozbarsko-bytomskiego, malowaną szlajfkę.

(czas trwania: 1,5 godziny, maksymalna ilość osób: 20; CENA: 25zł)

9.02 W STAREJ SZKOLE

Podczas zajęć uczestnicy przeniosą się w czasie, zasiadając w ławkach starej szkoły z Wapienicy, spróbują zrobić notatkę na tabliczce łupkowej za pomocą rysika oraz poznają technikę pisania piórem ze stalówką. Dowiedzą się czym dawna szkoła różni się od współczesnej. Warsztaty odbywać się będą w zabytkowym budynku szkoły z Wapienicy.

(czas trwania: 1,5 godziny, maksymalna ilość osób: 12; CENA: 25zł)

10.02 OGNISKO

Przewodnik zabierze wszystkich na wycieczkę po terenie muzeum. Zwieńczeniem spaceru będzie wspólne ognisko z pieczeniem kiełbasek i innych smakołyków, które będzie można przynieść ze sobą na spotkanie (przy kręgach ogniskowych skansenu znajdują się również stanowiska grillowe).

(maksymalna ilość osób: 40; CENA: 25zł)

11.02 MALOWANIE NA SZKLE

Na zakończenie ferii zapraszamy na warsztaty malowania na szkle. Przed samymi warsztatami artystycznymi odwiedzimy chałupy z Istebnej i poszukamy inspiracji w świętych kątach. Jako że szkło to delikatny materiał zapraszamy na nie dzieci od 12 lat oraz dorosłych.

(czas trwania: 2 godziny, maksymalna ilość osób: 20; CENA: 50zł)

W samo południe w niedzielę 14 stycznia spotykamy się przy wejściu do skansenu i wyruszymy na wycieczkę, by poczuć klimat, jaki można odnaleźć w starych gospodarstwach Beskidu Śląskiego.

Podczas godzinnego spaceru zwiedzimy część skansenu tego podregionu województwa, poznacie z bliska zabudowania z Istebnej, wejdziecie do szałasu pasterskiego, gdzie zapoznacie się z pracą i obowiązkami pasterzy. Dowiecie się również jak wyglądało dawne życie górali,  poznacie historię pasterstwa i tajniki obróbki wełny. Całość zwieńczą warsztaty, na których będziemy tworzyć wełniane kućki.

Koszt uczestnictwa w wycieczce to 25 zł od uczestnika.

Specjalne bilety można zakupić online.

Liczba miejsc jest ograniczona – kiedy pula biletów się wyczerpie nie będzie możliwości dodania kolejnych. Startujemy o godzinie 12.00.

Dyrektor Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie” – Paulina Cius – Górska

Dyrektor Instytutu im. Wojciecha Korfantego – Dorota Pociask-Frącek

Prezes Oddziału Śląskiego Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego – Anna Grabińska-Szczęśniak

ZAPRASZAJĄ

9 lutego 2024 r. na godzinę 10.00  do

Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie” na obchody

OGÓLNOPOLSKIEGO DNIA ETNOGRAFII, ETNOLOGII I ANTROPOLOGII KULTUROWEJ,

którego wiodącym tematem są:

ETNOmiejsca

Program wydarzenia:

10.00 – 10.30 otwarcie spotkania, powitanie gości – Paulina Cius-Górska, Dorota Pociask-Frącek, Anna Grabińska-Szczęśniak

10.30 – 10.50 Etnomiejsce – Szlak Architektury Drewnianej – atrakcja turystyczna, dziedzictwo przeszłości, miejsce kultu – zagadnienia udostępniania i promocji – Damian Adamczak, Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”

10.50 – 11.10 Etnomiejsce – Bełk – miejsce „oswojone”, miejsce „pożądane” – działania lokalnej wspólnoty na rzecz ratowania i promocji dziedzictwa – Ewa Caban Instytut im. Wojciecha Korfantego

11.10 – 11.30 Etnomiejsca w sieci Wikipedii – narzędzia promocji i upowszechniania – Klara Sielicka – Baryłka, Stowarzyszenie Wikimedia Polska

11.30 – 11.50 Etnomiejsce – Komorowice – „miejsce rozdwojone”. O czynnikach dezintegracyjnych wewnątrz wspólnoty kulturowo-etnicznej. Lech Krzyżanowski, Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”

Przerwa

12.30 – 13.30 Przaja swojimu miejscu na ziymi. Jak ze studnie wyciōngniynte opowieści, zwyczaje i życie promocja ostatniego wydawnictwa Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”, rozmowa z autorką Anną Stronczek, prowadzący Adam Szaja

13.30 – 16.00 Etnomiejsce – Etnospacer – oprowadzenie po kościołach drewnianych z terenu Chorzowa (kościoły pw. św. Wawrzyńca, św. Józefa, kościół ewangelicko-augsburski z Bytomia-Bobrka)

Ogólnopolski Dzień Etnografii, Etnologii i Antropologii Kulturowej obchodzony 9 lutego został ustanowiony na pamiątkę powołania Towarzystwa Ludoznawczego w 1895 roku we Lwowie. uchwałą Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego w dniu 26 października 2019 roku. Jego ideą jest popularyzacja  etnografii, etnologii, antropologii między innymi  poprzez organizowanie spotkań, prelekcji, wykładów, dyskusji.