Category: Bez kategorii

Niezwykła wystawa zagościła na piętrze Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”. Ekspozycja pod tytułem „Ad Altare. Dawne szaty liturgiczne ze zbiorów parafii górnośląskich” obejmuje niemal 70 eksponatów przedstawionych w tajemniczych korytarzach oraz specjalnie oraz specjalnie zaaranżowanej przestrzeni wystawienniczej.

Wernisaż wystawy odbył się 15 czerwca a licznie przybyli goście mogli wysłuchać historii eksponowanych szat oraz idei Ad Altare. W specjalnie zaaranżowanej sali wystawienniczej umieszczono haftowane złotą nicią kapy liturgiczne, bogate w symbolikę ornaty z wizerunkami Najświętszej Maryi Panny, poszczególnych świętych lub symboli eucharystycznych, zdobione złotymi galonami i frędzlami stuły oraz manipularze. Pochodzą one z kolekcji prywatnej ks. Tomasza Brola, parafii Wszystkich Świętych w Gliwicach, parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Zabrzu Rokitnicy, parafii św. Andrzeja w Zabrzu, parafii św. Franciszka w Zabrzu, parafii św. Jacka w Bytomiu oraz ze zbiorów naszego Muzeum. Szaty liturgiczne zgromadzone na wystawie są w przeważającej części z lat 20. – i 30. XX wieku i były używane podczas mszy oraz nabożeństw sprawowanych przed reformami liturgicznymi po Soborze Watykańskim II, stąd też cała wystawa jest niejako odniesieniem i ukłonem w stronę dawnej liturgii. Całość wieńczą tablice opisujące zarówno same eksponaty jak i wyjaśniające nazewnictwo oraz symbolikę kolorów szat.

Jak podkreśla kurator wystawy Anna Kulczyk – Ornaty i kapy prezentowane na wystawie nie są eksponatami muzealnymi, chociaż te prezentowane na wystawie na czas ekspozycji takimi się stały, i nie były szyte w takim celu. Każda z tych szat była wykonywana z prostą myślą – miała być używana na chwałę Bożą, na chwałę NMP oraz na chwałę Świętych Pańskich, których wizerunki są zaprezentowane na niektórych z tych szat.

Podczas otwarcia wystawy p.o. dyrektora MGPE Paulina Cius-Górska wspomniała o narodzinach pomysłu na realizację tego wydarzenia.

– W listopadzie ubiegłego roku przy okazji Dnia Wszystkich Świętych udostępniliśmy w naszym zabytkowym kościele z Nieboczów małą kolekcję szat żałobnych, która swoim bogactwem zdobień przyciągała naszych zwiedzających oraz dziennikarzy. Wówczas rozpoczęły się dyskusje w Dziale Obiektów i Zabytków Ruchomych nad opracowaniem wystawy przedstawiającej temat w szerszym kontekście. Z pewnością rodzą się pytania „Dlaczego akurat tak niszowy temat?”. Odpowiadam – gdzie, jeśli nie w muzeum powinniśmy się zajmować tym co zanikające, rzadkie, gdzie ratować przed zapomnieniem dawne tradycje i obrzędy towarzyszące w codziennym życiu naszym przodkom. Efekt wielu miesięcy pracy robi wrażenie. Odkrywamy przed zwiedzającymi tajemniczy świat symboli oraz ukrytych znaczeń, dostarczając jednocześnie sporej porcji doznań estetycznych – podsumowuje Paulina Cius-Górska.

O wystawie bardzo przychylnie wypowiedzieli się ks. Jarosław Buchenfeld jak i ks. Tomasz Brol, z którego kolekcji pochodzi wiele obiektów zaprezentowanych na ekspozycji, a który używa ich do sprawowania Mszy św. w klasycznym rycie rzymskim w Kaplicy św. Anny w Zabrzu. Z Mszą Świętą „trydencką” ks. Brol zapoznał się w czasie formacji seminaryjnej zarówno teoretycznie, samodzielnie studiując opracowania na jej temat, jak i praktycznie – przy ołtarzu w kościele pw. św. Sebastiana w Opolu. Swoją Mszę Świętą prymicyjną w Klasycznym Rycie Rzymskim, celebrował w bytomskim kościele Ducha Świętego w 2016 r. Od tego też czasu kolekcjonuje dawne ornaty, których posiada ok. 50.

Wśród zaproszonych gości na wernisażu obecni byli także państwo Anna i Ryszard Makowieccy, właściciele Muzeum Krzyża Świętego na Górze św. Anny oraz Muzeum Sztuki Sakralnej w pobliskiej Ligocie Dolnej, którzy byli pod wrażeniem ilości i bogactwa szat zaprezentowanych na wystawie, a także całej aranżacji. W wernisażu uczestniczyli również przedstawiciele instytucji kultury Województwa Śląskiego, historycy, historycy sztuki, a także osoby, które użyczyły eksponaty na czas trwania wystawy.

Wystawa „Ad Altare. Dawne szaty liturgiczne ze zbiorów parafii górnośląskich” została objęta honorowym patronatem J.E. Biskupa Gliwickiego Sławomira Odera.

Ekspozycja będzie prezentowana do 31 grudnia 2023 r. a może ją zwiedzać wraz z przewodnikiem w następujące dni oraz godziny:

Środy – godz. 10.00-15.30

Soboty- godz. 10.00-18.00

Niedziele – godz. 10.00-18.00

Zapraszamy.

Muzeum Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie zaprasza na wyjątkową imprezę plenerową, której głównym elementem będzie celebrowanie zwyczajów związanych z Nocą Świętojańską. W programie wydarzenia znalazły się warsztaty, pokazy tańców regionalnych, wspólne śpiewanie pieśni z udziałem Kapeli Fedaków oraz…..celebracja najkrótszej nocy w roku z Mistrzem ceremonii, który poprowadzi wspólną zabawę.

Zanim jednak zaczniemy świętować, zapraszamy o godzinie 12.00 pod scenę, na której Stowarzyszenie Pisarzy Polskich Oddział Śląsk zaprosi na  “imieniny Jana Kochanowskiego”. Poeci –  czytając jego utwory,  przeniosą nas nas w świat pieśni i fraszek oraz na spokojną i radosną wieś. Na scenie usłyszymy: Iwonę Suwałę, Jana Strządałę, Lesława Nowarę, Jolantę Trelę – Ptaszyńską oraz Jarosława Kąkola – lidera zespołu Małe Kino, który zaśpiewa utwory utwory innego wielkiego poety –  Jana Lechonia. Spotkanie literackie objął swoim patronatem Prezydent Miasta Chorzów.

Chętnych, którzy chcą się przygotować na Noc świętojańską w kreatywny sposób zapraszamy natomiast na warsztaty z tworzenia biżuterii z użyciem suszonych kwiatów oraz zbieranie ziół i przygotowywanie zielników dla najmłodszych. Na warsztaty zaprosimy gości w godzinach:

godz. 13.30 – Warsztaty pn. Wisiory kwietne czyli warsztaty z tworzenia biżuterii z użyciem suszonych kwiatów; warsztaty dla dorosłych

godz. 13.30 – Warsztaty pn. Mój zielnik, warsztaty dla dzieci

godz. 15.30 – Warsztaty pn. Wisiory kwietne czyli warsztaty z tworzenia biżuterii z użyciem suszonych kwiatów; warsztaty dla dorosłych

godz. 15.30 – Warsztaty pn. Mój zielnik, warsztaty dla dzieci

Tak przygotowani spotkamy się na Dużej Łące o godzinie 17.00 gdzie powita wszystkich Mistrz ceremonii, który rozpocznie celebrację najkrótszej nocy w roku – w ognisku palone będą zioła, a kapłan będzie z nich wróżył. Jako że Kupała to także święto miłości, uczestnicy z pomocą pracowników Muzeum będą mogli własnoręcznie wypleść wianki z  przygotowanych wcześniej gałązek roślin, ziół i zbóż. W wyplecionych wiankach ruszymy na poszukiwanie kwiatu paproci (według dawnych wierzeń kto go znalazł tego czekało bogactwo i zamożność). Po znalezieniu kwiatu paproci, kapłan wróżyć będzie z kwiatów i ziół, z wody w cebrzyku, z ognia. Dla chętnych par – nie lada wyzwanie – wspólne skakanie przez ognisko.

Plenerowe imprezy w skansenie nie mogą się obejść bez muzyki i tańców, dlatego też nie zabraknie warsztatów tańców regionalnych, zabaw tanecznych oraz pieśni sobótkowych, które poprowadzą artyści z Kapeli Fedaków. Niezależnie od wieku można będzie się nauczyć prostych układów tanecznych i przyśpiewek a zwieńczeniem tej współpracy będzie taniec na Dużej Łące. Na zakończenie wszyscy gromadą, ze śpiewem na ustach udadzą się nad staw – panny puszczać będą wianki na wodę, zaś kawalerowie będą je łowić. Jeśli uda się odnaleźć właścicielkę wianka, wówczas na ten wieczór zostają parą.

Plan szczegółowy:

godz. 12.00 – imieniny Jana Kochanowskiego – spotkanie z poezją mistrza, Stowarzyszenie Pisarzy Polskich oddział Śląsk zaprasza na wspólne czytanie poezji.

godz. 17.00 – Początek obrzędów związanych z Nocą Świętojańską na Dużej Łące. Wydarzeniu towarzyszy muzyka „na żywo” w wykonaniu Kapeli Fedaków.

Bilety:

Warsztaty „Mój Zielnik” godz.  13.30-14.30, 15.30-16.30  w cenie 35 zł od osoby – limit 20 osób na grupę, bilety dostępne online https://bilety.muzeumgpe-chorzow.pl/rezerwacja/termin.html?idl=0&idg=0&idw=78

Warsztaty „Wisiory kwiatowe” godz.  13.30-14.30, 15.30-16.30 w cenie 35 zł od osoby – limit 20 osób na grupę, bilety dostępne online https://bilety.muzeumgpe-chorzow.pl/rezerwacja/termin.html?idl=0&idg=0&idw=77

Początek obrzędów „Na świętego Jana – Święto ognia, wody i ziół” godzina 17.00.

Bilety wstępu na Noc Świętojańską w cenie 20 zł/os bilet normalny , 12 zł/os. bilet ulgowy, 5 zł/os. bilet specjalny

Bilety wstępu na Warsztaty + Noc Świętojańska 35 zł/os.

Bilety dostępne online https://bilety.muzeumgpe-chorzow.pl/rezerwacja/wydarzenie.html?d=3 oraz w kasie Muzeum

Duże zainteresowanie jakim cieszyła się niewielka ekspozycja dawnych szat liturgicznych prezentowana w listopadzie 2022 roku w zabytkowym kościele z Nieboczów na terenie skansenu, skłoniło Muzeum do przygotowania specjalnej wystawy w Galerii na Piętrze. Od 15 czerwca w staranie zaaranżowanej, klimatycznej przestrzeni będziemy mogli podziwiać kolekcję strojów i przedmiotów liturgicznych.

Wystawa pod tytułem  „Ad Altare. Dawne szaty liturgiczne ze zbiorów parafii górnośląskich” dostępna będzie do końca tego roku a towarzyszyć jej będą oprowadzenia kuratorskie oraz wykłady etnograficzne.

– Na wystawie w chorzowskim skansenie zaprezentowane zostaną m.in. ornaty, głównie tzw. rzymskie/skrzypcowe, kapy liturgiczne, dalmatyki, a także stuły, manipularze i welony kielichowe pochodzące z zasobów parafii na Górnym Śląsku oraz z kolekcji prywatnej. Nazwy te mogą w uszach laików brzmieć dość egzotycznie, na miejscu będziemy mogli się przekonać co się za nimi kryje – mówi Anna Kulczyk, kurator wystawy, kustosz muzealny MGPE.

Obiekty jakie znajdą się na wystawie pochodzą z końca z XIX w. oraz z  I połowy XX wieku i były używane podczas mszy i nabożeństw sprawowanych przed reformami liturgicznymi po Soborze Watykańskim II. Poprzez wystawę twórcy chcą przybliżyć odbiorcom te ważne elementy towarzyszące każdej mszy świętej, które pomagają pogłębić przeżywanie chwil związanych z wiarą, a które obecnie są już rzadko używane.

– Szaty to także kolekcja bogatej symboliki chrześcijańskiej, która nie dla każdego jest w dzisiejszych czasach zrozumiała. Bogactwo i różnorodność przedmiotów stanowiących oprawę dawnej liturgii nie były celem samym w sobie ale miały przekaz teologiczny i w sposób najprostszy – poprzez obraz, kolor, symbol – niosły głęboką treść. Nasza wystawa ma te symbole na nowo ożywić i odczytać współczesnemu odbiorcy – mówi Anna Kulczyk

W specjalnie zaaranżowanej sali wystawienniczej zobaczymy haftowane złotą nicią kapy liturgiczne, bogate w symbolikę ornaty z wizerunkami Najświętszej Maryi Panny, poszczególnych świętych lub symboli eucharystycznych, zdobione złotymi galonami i frędzlami stuły oraz manipularze jak również wiele innych obiektów.

Szaty liturgiczne zaprezentowane na ekspozycji zostały pogrupowane kolorami. W celu wyjaśnienia zwiedzającym znaczenia poszczególnych barw szat liturgicznych oraz przybliżenia, w jakich okresach są używane zostały opracowane plansze opisujące poszczególne kolory. Ekspozycji towarzyszą także inne plansze opisujące poszczególne elementy stroju kapłana. Dawniej proces ubierania się kapłana w szaty liturgiczne był ściśle określony. Każdy element stroju ubierał on w wyznaczonej kolejności odmawiając przy tym stosowne modlitwy, z którymi możemy się zapoznać podczas zwiedzania wystawy.

Dopełnieniem ekspozycji będą grafiki pochodzące z mszału z końca XIX w. zaprezentowane w formie wydruków wielkoformatowych.

Szaty liturgiczne zgromadzone na wystawie pochodzą z: prywatnej kolekcji ks. Tomasza Brola, ze zbiorów parafii: Wszystkich Świętych w Gliwicach, św. Franciszka w Zabrzu, Najświętszego Serca Pana Jezusa w Zabrzu, św. Andrzeja w Zabrzu, św. Jacka w Bytomiu, a także ze zbiorów Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”.

Wystaw została objęta honorowym patronatem J.E. Biskupa Gliwickiego Sławomira Odera.

Ekspozycja planowana jest w okresie od czerwca do grudnia 2023 roku. Zwiedzanie dostępne dla grup z przewodnikiem oraz w ramach etnospacerów.

Podczas niedzielnego spaceru zapoznamy się z historią młynarstwa oraz pochodzeniem młynów. Uczestnicy wyprawy zwiedzą wystawę młynarską w spichlerzu z Warszowic, poznają różne rodzaje zbóż oraz sprzętów używanych w rolnictwie. Każdy uczestnik będzie miał możliwość własnoręcznie zmielić zboże na żarnach – powstałą w ten sposób mąkę będzie można zabrać ze sobą do domu. Dla uczestników wyprawy uruchomione zostaną maszyny znajdujące się w młynie wodnym z Imielina – śrutownik żarnowy oraz mlewnik walcowy – prowadzący wyjaśni do czego służyły te urządzenia. Na zakończenie grupa wejdzie do środka wiatraka z Grzawy i pozna jego niezwykła historię oraz sposób działania.

Koszt uczestnictwa w wycieczce to 35 zł od osoby. Specjalne bilety można zakupić online. Liczba miejsc jest ograniczona – kiedy pula biletów się wyczerpie nie będzie możliwości dodania kolejnych miejsc.

Startujemy w niedzielę 11 czerwca o godzinie 12.00 przy wejściu do skansenu.

W tym roku MGPE w Chorzowie dołączyło do grona organizatorów przeglądu, który cieszy się olbrzymią popularnością wśród grup śpiewaczych z całego regionu. Zachęcamy do przesyłania zgłoszeń a szczególnej uwadze wykonawców  polecamy repertuar archiwalnych pieśni zebranych przez Adolfa Dygacza.

Założenia programowe 29. edycji Przeglądu odwołują się do jubileuszu 70-lecia Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” i wyeksponowania postaci Stanisława Hadyny, jako założyciela, dyrygenta, wieloletniego kierownika artystycznego „Śląska”. Z racji ustanowienia uchwałą Sejmiku Województwa roku 2023  Rokiem Wojciecha Korfantego, organizatorzy Przeglądu postanowili również upamiętnić postać przywódcy Powstań Górnośląskich poprzez dodanie do repertuaru Przeglądu pieśni powstań z lat 1919-1921.

– Muzeum “Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie” po raz pierwszy włączyło się w organizację  przeglądu, co jest dla nas dużym wyróżnieniem i jednocześnie wyzwaniem, do podjęcia którego jesteśmy zobowiązani przede wszystkim jako posiadacze archiwum pieśni Adolfa Dygacza. Współpraca z Zespołem Pieśni i Tańca „ Śląsk” i pierwsze konsultacje przyniosły efekty – do repertuaru  zostały włączone pieśni powstańcze wybrane z publikacji „Skończone powstanie, złożona już broń… Zbiór pieśni powstańczych z archiwum Adolfa Dygacza” opracowanej przez Agatę Krajewską, wydanej przez Muzeum “Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie” w 2021 roku. Z niecierpliwością czekamy na zgłoszenia wykonawców, z których najlepsi otrzymają od MGPE m.in. nagrody specjalne w formie występu podczas „Śląskich Godów” w 2024 roku oraz plenerowej sesji zdjęciowej na terenie zabytkowej ekspozycji – mówi Paulina Cius-Górska, p.o. dyrektora Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”

Przegląd stanowi o silnym nurcie współczesnej idei kultywowania regionalnych i lokalnych tradycji, a także o silnej motywacji pokoleń do ocalenia muzycznych wartości naszego regionu. Oparty na zachowaniu cech autentyczności kultury muzycznej Górnego Śląska w jego różnych częściach przyczynia się do zachowania polskiego dziedzictwa kulturowego.

Podobnie, jak w ubiegłym roku, tegoroczna edycja Przeglądu w pierwszym etapie uwzględniać będzie formułę on-line, opierającą się na prezentacjach nagrań wokalno-instrumentalnych audio-video uczestników „Śląskiego Śpiewania”. Formuła ta sprawdziła się w poprzednich latach, docierając do szerokiego grona odbiorców.

Ostatecznym terminem przesyłania Kart Zgłoszeń i nagrań audio-video jest 12 września 2023 r. (włącznie). Nagrania można dokonać samodzielnie bądź przy pomocy współorganizatorów – placówek kultury samorządów lokalnych, które w razie potrzeby umożliwią realizację nagrań scenicznych. (Wykaz współorganizatorów znajduje się w rozdziale XIV Regulaminu).

Drugi etap konkursu – Przegląd Finałowy – odbędzie się 24 września w Koszęcinie, w siedzibie Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” im. Stanisława Hadyny przy ul. Zamkowej 3. Tego samego dnia po Przeglądzie Finałowym i obradach Jury odbędzie się Koncert Galowy 29. edycji „Śląskiego Śpiewania”.

Zapraszamy do udziału w Przeglądzie.

Wszelkie informacje znajdą Państwo na stronie internetowej Zespołu Pieśni i Tańca “Śląsk” im. Stanisława Hadyny http://zespolslask.pl/pl/regionalny-przeglad-piesni-slaskie-spiewanie  albo www.zespolslask.pl zakładka „Regionalny przegląd pieśni śląskie śpiewanie”.

Opisywane wydarzenie jest dobrą okazją, aby przypomnieć, że w naszym Muzeum realizujemy projekt “Digitalizacja zbiorów prof. dr. hab. Adolfa Dygacza (etap III)”. Z jego efektami można zapoznać się m.in. za pośrednictwem strony:
https://www.sbc.org.pl/dlibra/metadatasearch?action=AdvancedSearchAction&type=-3&val1=Description:%22Projekt+%22Digitalizacja+zbior%C3%B3w+prof.+dr+hab.+Adolfa+Dygacza+(Etap+III)%22%22.
Działanie to dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

3 czerwca  br. Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie” będzie zamknięty dla zwiedzających z powodu organizacji wydarzenia zewnętrznego.

Za utrudnienia przepraszamy.

Chcecie skorzystać z parkowych atrakcji w korzystnej cenie, bez konieczności czekania w kolejkach ? Mamy idealne rozwiązanie dla Was – Bilet Wspólny do Parku Śląskiego! Ten wyjątkowy bilet daje możliwość odwiedzenia czterech kluczowych atrakcji naszego parku, które zapewnią wam niezapomniane doświadczenia:

Legendia Śląskie Wesołe Miasteczko – przeżyjcie niesamowitą zabawę na ekscytujących roller coasterach, wesołych karuzelach i wielu innych atrakcjach, które sprawią radość całej rodzinie. Śląski Ogród Zoologiczny – odkryjcie fascynujący świat zwierząt i spotkajcie egzotyczne gatunki. Przygotujcie się na bliskie spotkania z różnorodnymi okazami zwierząt!

Muzeum “Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie” – przenieście się w czasie i odkryjcie historię Górnego Śląska. Zwiedzajcie autentyczne zabudowania i eksponaty, które ożywiają kulturę i tradycje regionu. Stadion Śląski – dla miłośników sportu to doskonałe miejsce, aby doświadczyć sportowej historii tak ważnej areny dla Śląska!

Z powodu modernizacji Kolej Linowa ELKA jest czasowo niedostępna. Gdy KL ELKA wróci z Biletem Wspólnym przejazd w jedną stronę GRATIS!

Do 18 czerwca Bilet Wspólny można zakupić w promocyjnej ceni – Bilet indywidualny w cenie 160 zł (19.06 cena wzrasta do 180zł) jak i Bilet rodzinny 2+2 w cenie 425zł (19.06 cena wzrośnie do 465zł) umożliwią Wam skorzystanie z parkowych atrakcji !

Zakupu Biletów można dokonać za pośrednictwem sklepu internetowego na stronie: http://sklep.parkslaski.pl  z możliwością wysyłki (za dodatkową opłatą) lub z odbiorem własnym w następujących punktach:

• kasa biletowa w budynku dyrekcji Parku Śląskiego mieszczącej się przy Alei Różanej 2 w Chorzowie (od poniedziałku do piątku, w godzinach 8.00–14.00), na zasadach określonych w regulaminie sklepu internetowego,
• punkty poboru opłat na wjazdach do Parku Śląskiego (od poniedziałku do niedzieli, w godzinach 10.30 –19.00), jedynie po wcześniejszym uzgodnieniu terminu odbioru pod numerem telefonu: 666 031 465

Regulamin Biletu Wspólnego znajdziecie pod adresem: https://parkslaski.treespot.pl/media/get/5914

Nie przegapcie tej okazji, aby cieszyć się wszystkimi atrakcjami Parku Śląskiego w jednym bilecie! Kupcie Bilet Wspólny już dziś i spędźcie niezapomniany dzień pełen przygód i rozrywki w naszym parku.