Category: Bez kategorii

Zapraszamy do wysłuchania pierwszego odcinka nowego cyklu „Święta zapomniane”, który to publikujemy w ramach podcastu #etnoopowieści. W cyklu tym postaramy się przywołać święta, o których nie pamiętamy, zwyczaje, które wyparliśmy ze zbiorowej pamięci, obrzędy kiedyś ważne, a dzisiaj pielęgnowane przez niewielkie wspólnoty lokalne.

Spróbujemy też zastanowić się, dlaczego jedne tradycje i obrzędy trwale zakorzeniły się w naszych praktykach kulturowych, inne zaś zostały niemal całkowicie zapomniane. Co ma wpływ na proces utrwalania zwyczajów, co natomiast sprawia, że o nich zapominamy?

Opublikowany dzisiaj odcinek dotyczy Wielkiego Tygodnia: Czy wiecie, że w Wielki Poniedziałek nie wolno się głośno zachowywać i dowcipkować, a znalezienie choć grosza w Wielki Wtorek przyniesie nieszczęście? Kto dziś pamięta, że w Wielkim Tygodniu niebo jest otwarte i że każdy kto wówczas umrze idzie prosto do nieba? W tradycji ludowej każdy dzień Wielkiego Tygodnia ma swoje znaczenie i odrębne obrzędy.

Platformy podcastowe

Przygotowane przez nas treści można aktualnie odsłuchać w ramach platform podcastowych:

— Spotify: link do odcinka Święta zapomniane;

— Anchor: link do odcinka Święta zapomniane;

Nasz kanał YouTube

Dla wygody odbiorców podcast został również umieszczony w ramach naszego kanału YouTube – Święta zapomniane na YT.

Szanowni Państwo,

działając w oparciu o Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 marca 2021 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii informujemy, że ze względów bezpieczeństwa do 9 kwietnia br. zapraszamy jedynie na zwiedzanie w trybie spacerowym, bez możliwości wchodzenia do wnętrz zabytkowych obiektów oraz budynku siedziby Muzeum.

Ponadto, będzie trzeba przestrzegać także kilku ważnych zasad:

– w strefie wejścia do muzeum będą mogły przebywać jednocześnie cztery osoby zwiedzające;

– w czasie przebywania na terenie ekspozycji zwiedzający będą musieli obowiązkowo zasłaniać usta i nos (np. maseczką) oraz zachowywać pomiędzy sobą odległość co najmniej 1,5 metra – podobnie jak w innych miejscach ogólnodostępnych;

– zwiedzający będą też musieli korzystać z płynu dezynfekującego.

Muzeum będą mogli odwiedzać tylko turyści indywidualni (bez zwiedzania grupowego). Zawieszona została realizacja usługi przewodnickiej oraz możliwość korzystania z urządzeń dotykowych. Godziny otwarcia muzeum pozostają bez zmian.

Zasady zwiedzania Muzeum w okresie epidemii

1. Zwiedzający zachowują odległość co najmniej 1,5 metra od innych osób. Wyjątek dotyczy: opiekunów dzieci do lat 13, opiekunów osób z orzeczeniem o niepełnosprawności, osób z orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności, osób z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego lub osób, które ze względu na stan zdrowia nie mogą poruszać się samodzielnie, osób wspólnie zamieszkujących lub gospodarujących.

2. Zwiedzający mają obowiązek zakrywania ust i nosa – tak jak w każdym innym miejscu ogólnodostępnym, z wyjątkami przewidzianymi w obowiązujących przepisach.

3. Niedostępne dla zwiedzających są niektóre usługi – między innymi: zwiedzanie grupowe, zwiedzanie z przewodnikiem, wypożyczenie urządzeń dotykowych, wypożyczenie wózka drewnianego.

4. Niedostępne dla zwiedzających są wnętrza obiektów zabytkowych oraz wystawy w budynku administracyjno-ekspozycyjnym.

5. Przy wejściu do Muzeum zwiedzający dezynfekują ręce udostępnionym płynem dezynfekcyjnym. Dodatkowe stanowiska z płynem dezynfekcyjnym znajdują się toaletach na terenie Muzeum.

6. W budynku kasy jednocześnie nie mogą znajdować się więcej niż cztery osoby, nie licząc pracowników obsługi.

7. Miejsce sprzedaży biletów wyposażone jest w przegrodę oddzielającą zwiedzających od pracownika obsługi.

8. Pracownicy bezpośrednio uczestniczący w obsłudze zwiedzających zakrywają usta i nos maseczką.

9. Rekomendowane jest korzystanie z bezdotykowych form płatności.

Instytut Pamięci Narodowej zaprasza osoby, instytucje i organizacje społeczne do zgłaszania kandydatów do Nagrody „Kustosz Pamięci Narodowej”. Nagroda ta przyznawana jest za wybitne dokonania na polu upamiętniania historii Narodu Polskiego w latach 1939–1989 oraz za działalność zbieżną z ustawowymi celami Instytutu Pamięci Narodowej. Laureatów wyłania Kapituła Nagrody, na czele której stoi Prezes IPN. Nagrodę otrzymuje osoba, instytucja lub organizacja społeczna. Od 2012 r. jedno z pięciu wyróżnień może zostać przyznane pośmiertnie, co pozwala wyrazić wdzięczność i uznanie także tym osobom, które nie mogły ich doświadczyć za życia. Wyróżnienie ma charakter honorowy, a jego laureaci otrzymują tytuł Kustosza Pamięci Narodowej.

W roku 2021 Nagroda zostanie przyznana po raz dwudziesty. Kandydatury zgłosić można wypełniając i przesyłając formularz online.  Zgłoszenia przyjmowane będą do 24 marca 2021 r. Zgłaszający jest zobowiązany razem z wnioskiem przesłać na adres kustosz@ipn.gov.pl podpisaną przez kandydata zgodę na przetwarzanie danych (dokumenty te dostępne są do pobrania na stronie formularza zgłoszeniowego).

W gronie wyróżnionych tytułem Kustosza Pamięci Narodowej znajdują się min. Tomasz Strzembosz (2002), Władysław Bartoszewski (2004), Zofia i Zbigniew Romaszewscy (2006), Zofia i Andrzej Pileccy (2015), Prezydent RP na uchodźstwie Ryszard Kaczorowski (2019), a także Komitet Katyński (2010), Społeczny Komitet Pamięci Górników KWK „Wujek” w Katowicach poległych 16 grudnia 1981 r. (2011), Stowarzyszenie „Memoriał” (2012) i Polskie Muzeum w Rapperswilu (2015). Pełna lista laureatów znajduje się w zakładce Konkursy i Nagrody / Nagroda Kustosz Pamięci Narodowej.

Regulamin Nagrody „Kustosz Pamięci Narodowej” (PDF)

Szczegółowych informacji udzielają:

Piotr Sieczkowski, tel.: (22) 581 85 53
Anna Bocian, tel.: (22) 581 87 28

e-mail: kustosz@ipn.gov.pl

Z ogromną przyjemnością zapraszamy uczniów szkół podstawowych do udziału w konkursie Na najpiękniejsze jajko wielkanocne. Jest on organizowany przez Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”, a jego celem jest m.in. poznanie i zachowanie wybranych elementów plastyki obrzędowej Świąt Wielkanocnych, a także najciekawszych tradycji związanych z obchodami tych świąt w kulturze ludowej oraz rozwój inwencji twórczej i wrażliwości estetycznej uczestników.

Jak wspomnieliśmy na wstępnie konkurs skierowany jest do uczniów szkół podstawowych.

Prace oceniane będą w dwóch kategoriach konkursowych – jajko zdobione techniką tradycyjną i techniką dowolną – w trzech grupach wiekowych:

1. klasy I-III;

2. klasy IV-VI;

3. klasy VII-VIII.

Prace będą oceniane m.in. według takich kryteriów jak ogólne wrażenie artystyczne, oryginalność pomysłu, wykorzystanie motywów regionalnych i nawiązanie do tradycyjnych form zdobniczych a także estetyka wykonania i trwałość konstrukcji.

Do konkursu mogą być zgłaszane wyłącznie prace wykonane własnoręcznie. Nie dopuszcza się prac zakupionych, pozyskanych, jak również wytworzonych przed terminem ogłoszenia konkursu. Do konkursu mogą być zgłaszane wyłącznie prace wykonane w ramach działań indywidualnych.

Zgłoszenia pracy dokonuje rodzic, wychowawca, lub opiekun koła plastycznego.

Prace wraz z formularzem zgłoszeniowym należy dostarczyć do sekretariatu Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”, ul. Parkowa 25, Chorzów, do 26 marca 2021 roku.

Dokładny regulamin konkursu wraz z formularzem zgłoszeniowym na konkurs można znaleźć w niniejszym załączniku.

Muzeum otrzymało dofinansowanie na realizację dwuletniego projektu Na ratunek drewnu – konserwacja zabytkowych budynków w ramach programu Wspieranie działań muzealnych ogłoszonego przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego na rok 2021.

Celem zadania jest konserwacja pięciu zabytkowych obiektów kubaturowych stanowiących część ekspozycji terenowej Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”.

W jego ramach planowana jest konserwacja więźb dachowych i wymiana poszyć ze słomy na chałupie z Frydka (główny budynek „Zagrody z Frydka” znajdującej się na ilustracji) i szopie na siano z Kobióra, a także przeprowadzenie fumigacji czyli zwalczania  drewnojadów za pomocą substancji chemicznych oraz impregnacji w spichlerzu dworskim z Bujakowa, chałupie groniowej z Brennej i karczmie ze Świerczyńca.

— Wszystkie te obiekty stanowią cenny zbiór muzealiów kubaturowych, z których każdy ma swoją indywidualną historię osadzoną w konkretnym miejscu. Są one unikalnym świadectwem przeszłości, dlatego tak istotne jest zachowanie ich w jak najlepszym stanie – mówi dr Artur Madaliński, dyrektor Muzeum.

Podsumowaniem zadania będzie wystawa czasowa prezentująca obiekty przed i po konserwacji wraz z opisem podjętych działań oraz historią odrestaurowanych obiektów. W ramach projektu zaplanowano także realizację krótkiego filmu promocyjnego prezentującego poszczególne etapy procesu konserwacji budynków.

Ponadto, dokumentacja wszystkich poddanych renowacji obiektów – w tym ich elementów konstrukcyjnych – zostanie zdigitalizowana.

Zaplanowane w projekcie działania będą kolejnym krokiem w procesie rewitalizacji obiektów kubaturowych, tworzących muzealną ekspozycję na wolnym powietrzu. W ubiegłym roku wymieniona została strzecha w chałupie z Kaliny. Oprócz tego kompleksowo zmodernizowany został muzealny system przeciwpożarowy, który poszerzono o system sygnalizacji antywłamaniowej i monitoring wizyjny.

W Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie” znajduje się 78 obiektów (w tym 61 kubaturowych) prezentujących kulturę materialną regionu Górnego Śląska, w tym Beskidu Śląskiego, Pogórza Cieszyńskiego, rejonów: pszczyńsko-rybnickiego, bytomsko-tarnogórskiego, lublinieckiego, oraz regionu Zagłębia Dąbrowskiego.

Publikacja „Wieś zaginiona…” to trzecia część refleksji i analiz poświęconych zagadnieniom osad faktycznie lub metaforycznie opuszczonych, zarówno w czasach odległych, jak i całkiem bliskich. W tomie znajdziemy rozważania na temat m.in.: siedzib sołtysich i obiektów sakralnych, układów zniszczonych wsi, przekształceń osad wiejskich czy wyludnionych miejscowości. Problematyka zagadnień została pokazana z perspektywy różnych dziedzin nauki – historii, archeologii czy etnografii, a punkt wspólny stanowi nie tylko wieś, ale też istotna dla niej wspólnota kultury i tożsamości.

Książkę „Wieś zaginiona. Wspólnota, samorządność, przestrzeń” można nabyć w naszym sklepie internetowym w cenie 45 zł . Poprzednie wydawnictwa tej serii: „Wieś miniona, lecz obecna. Ślady dawnych wsi i ich badania” oraz “Wieś zaginiona. Stan i perspektywy badań” można obecnie nabyć po obniżonej cenie.

Ósmy tom Rocznika „Muzeum Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie” jest znakomitą ilustracją natury nauk etnograficznych i antropologicznych. Dowiemy się z niego jaki jest związek polskiego jazzu z folklorem muzycznym, poznamy techniki mazerowania czyli zdobniczego malowania słoi drewna czy spróbujemy odkryć tajemnice inkonografii XIX – wiecznej pieczęci wsi Drogomyśl. Tematów poruszanych w Roczniku jest znacznie więcej, a wydawnictwo pokazuje jak różnorodne i szeroko zakrojone są działania badawcze Muzeum.

Najnowszy, ósmy tom Rocznika „Muzeum Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie” dostępny jest w naszym sklepie internetowym w cenie 39,50zł, poprzednie tomy: szósty i piąty, są do nabycia w obniżonej cenie 19,50 zł.

Obie książki są wartościowe nie tylko dla badaczy i środowiska naukowego, ale także dla miłośników folkloru, etnografii i nauk pokrewnych. Przybliżają próby uchwycenia żywego doświadczenia lokalnych wspólnot i konkretnych ludzi.

Jeśli chcecie dowiedzieć się jak dawniej oprawiano skórę i poznać tajniki pracy garbarza, to koniecznie musicie odwiedzić wystawę „Na własnej skórze. Tradycyjne garbarstwo”, która powstała w budynku garbarni z Koniakowa znajdującym się na terenie Muzeum. Wystawa jest unikatowa, bo łączy w sobie tradycję z nowoczesnością.

– Sposób prezentacji wystawy nawiązuje do współczesnych trendów w muzealnictwie, czyli wprowadzania rozwiązań multimedialnych i rezygnację ze stosowania plansz, z nierzadko długimi i skomplikowanymi tekstami. W tym przypadku zwiedzanie wystawy oparte jest raczej na podobieństwach do spektaklów „światło i dźwięk”, niż do rozwiązań opartych na umieszczaniu treści na ekranach. Dzięki temu zabytek jest w minimalnym stopniu wypełniony nowoczesnością, natomiast zwiedzający w ciągu kilku minut w atrakcyjny sposób mogą zapoznać się z historią budynku i procesem garbowania – mówi Paweł Roszak-Kwiatek, współtwórca wystawy, pracownik Działu Obiektów i Zabytków Ruchomych.

Wchodząc do wnętrza garbarni zwiedzających wita lektor, który w charakterystycznej, koniakowskiej gwarze opowiada o pracy w dawnej garbarni. Wraz z opowieścią podświetlają się poszczególne przestrzenie – kadzie, narzędzia i skóry. Większości rzeczy można dotknąć, a nawet…powąchać.

Chcieliśmy, aby każdy mógł odwiedzić naszą wystawę, dlatego została ona dostosowana również do potrzeb osób niepełnosprawnych, niewidzących i niedowidzących – mówi Wojciech Madeja  współtwórca wystawy, pracownik Działu Obiektów i Zabytków Ruchomych

Nad skórami umieszczono tabliczki z informacjami odnośnie ich typu. Duże, kontrastowe napisy, wykonane alfabetem Braille’a, pozwolą na zapoznanie się z informacjami osobom niewidomym i niedowidzącym.

Jest też wydrukowany za pomocą drukarki 3D model przestrzenny wnętrza garbarni, co dodatkowo ułatwia wyobrażenie sobie tej przestrzeni osobom z dysfunkcją wzroku – dodaje Wojciech Madeja.

Autorzy wystawy liczą na duże zainteresowanie, bo i sam obiekt jest unikatowy na skalę kraju, a po latach został ponownie udostępniony publiczności.

Wystawę „Na własnej skórze. Tradycyjne garbarstwo” dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

Szanowni Państwo,

z przyjemnością informujemy, że Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie” zaprasza do zwiedzania swoich obiektów. Naszym gościom udostępnione zostały wszystkie budynki ekspozycji.

Cena biletów normalnych i ulgowych została zrównana i wynosi obecnie 8 zł, cena biletu specjalnego – 1 zł (opiekunów obowiązują bilety ulgowe). Godziny otwarcia muzeum pozostają bez zmian.

W trosce o nasze wspólne bezpieczeństwo uprzejmie prosimy o przestrzeganie zasad zwiedzania umieszczonych poniżej.

Zasady zwiedzania Muzeum w okresie epidemii

1. Zwiedzający zobowiązani są respektować zasady przemieszczania się oraz zakrywania ust i nosa przewidziane obowiązującymi przepisami dla miejsc ogólnodostępnych. Zwiedzający zobowiązani są zakrywać usta i nos przebywając wewnątrz obiektów zabytkowych. Zakazuje się dotykania eksponatów.

2. Niedostępne dla zwiedzających mogą być następujące usługi: zwiedzanie grupowe, zwiedzanie z przewodnikiem, wypożyczenie urządzeń dotykowych, wypożyczenie wózka drewnianego.

3. Liczba zwiedzających wewnątrz obiektów:

— wewnątrz zabytkowych chałup i obiektów gospodarczych może jednocześnie przebywać 1 osoba;

— wewnątrz galerii w budynku głównym muzeum może jednocześnie przebywać 5 osób.

4. Przy wejściu do Muzeum zwiedzający dezynfekują ręce udostępnionym płynem dezynfekcyjnym. Dodatkowe stanowiska z płynem dezynfekującym znajdują się w toaletach na terenie Muzeum.

5. W budynku kasy jednocześnie nie mogą znajdować się więcej niż cztery osoby, nie licząc pracowników obsługi.

6. Miejsce sprzedaży biletów wyposażone jest w przegrodę oddzielającą zwiedzających od pracownika obsługi.

7. Pracownicy bezpośrednio uczestniczący w obsłudze zwiedzających zakrywają usta i nos maseczką lub przyłbicą.

8. Rekomendowane jest korzystanie z bezdotykowych form płatności.

9. Postanowienia niniejszych zasad nie mają zastosowania, jeżeli przepisy prawa przewidują ograniczenia dalej idące.

Z ogromną przyjemnością witamy na terenie muzeum nowych mieszkańców. Są to konie rasy śląskiej: sześcioletnia klacz Barcelona i pięcioletni wałach Pirat. Konie pojawiły się w naszym muzeum dzięki zwiększeniu dotacji Marszałka Województwa Śląskiego Jakuba Chełstowskiego.

Jak można zobaczyć na załączonych fotografiach Michał i Dominik z Działu Utrzymania Przyrody już zaprzyjaźnili się z naszymi nowymi wierzchowcami. Ciągle trwa spokojna aklimatyzacja i oswajanie się z nowym dla naszych nowych „znajomych” miejscem. Mamy ogromną nadzieję, że Barcelona i Pirat będą się czuły w naszym muzeum dobrze i bezpiecznie.

Szanowni Państwo, z ogromną przyjemnością prezentujemy laureatów naszego konkursu na najpiękniejszą ozdobę bożonarodzeniową.

1. kategoria – dzieci od 6 do 9 lat:

I miejsce: Szymon Gazda z Bytomia;

II miejsce: Jakub Gazda z Bytomia;

III miejsce: Szymon Kubista z Chorzowa.

2. kategoria – młodzież od 10 do 18 lat:

I miejsce Kinga Szczęśniak z Chorzowa;

II miejsce Maria Gazda z Bytomia;

III miejsce Weronika Ujma z Częstochowy.

3. kategoria – osoby dorosłe:

I miejsce Agnieszka Dembończyk ze Zbrosławic;

Wyróżnienie Anna Gazda z Bytomia;

Wyróżnienie Krystyna Balin z Zarzecza.

Serdecznie gratulujemy! Z laureatami konkursu będziemy kontaktowali się za pośrednictwem Poczty.