Category: Bez kategorii

Ruszył nabór wniosków do III edycji Marszałkowskiego Budżetu Obywatelskiego. Mieszkańcy województwa śląskiego, ponownie jak w poprzednio, będą mieli do dyspozycji 10 milionów złotych. Środki przeznaczone na realizację zadań w ramach MBO podzielone są na dwie pule: EKO (5 mln zł) oraz REGIO (5 mln zł).

W ramach puli EKO mogą być zgłaszane zadania spełniające łącznie poniższe warunki:

1. mają dominujący charakter ekologiczny;

2. wpływają na poprawę środowiska naturalnego;

3. służą rozwojowi całego Województwa.

W ramach puli REGIO bez zmian pozostaje podział oraz liczba grup powiatów. Mieszkańcy będą mogli zgłaszać zadania o różnym charakterze, mieszczące się w granicach zadań własnych województwa.

Środki dla poszczególnych podregionów zostały, zgodnie z uchwałą Zarządu Województwa Śląskiego, podzielone w następujący sposób:

• Podregion nr 1 – powiaty: bielski, cieszyński, żywiecki oraz miasto na prawach powiatu Bielsko-Biała: 15% (750 000 zł),

• Podregion nr 2 – powiaty: bieruńsko-lędziński, pszczyński oraz miasta na prawach powiatu: Katowice, Mysłowice, Tychy: 15% (750 000 zł);

• Podregion nr 3 – powiaty: mikołowski, raciborski, rybnicki, wodzisławski oraz miasta na prawach powiatu: Jastrzębie Zdrój, Rybnik, Żory: 16% (800 000 zł);

• Podregion nr 4 – powiaty: gliwicki, lubliniecki, tarnogórski oraz miasta na prawach powiatu: Bytom, Gliwice: 15% (750 000 zł);

• Podregion nr 5 – miasta na prawach powiatu: Chorzów, Piekary Śląskie, Ruda Śląska, Siemianowice Śląskie, Świętochłowice, Zabrze: 13% (650 000 zł);

• Podregion nr 6 – powiaty: częstochowski, kłobucki, myszkowski oraz miasto na prawach powiatu Częstochowa: 11% (550 000 zł);

• Podregion nr 7 – powiaty: będziński, zawierciański oraz miasta na prawach powiatu: Dąbrowa Górnicza, Jaworzno, Sosnowiec: 15% (750 000 zł).

Szacunkowa wartość zadań zgłaszanych przez mieszkańców województwa w ramach MBO:

1) w przypadku zadań w puli EKO nie będzie mogła być niższa niż 100 000 zł, ale nie wyższa niż 25% dostępnych w puli EKO środków;

2) w przypadku zadań w puli REGIO nie będzie mogła być niższa niż 20 000 zł, ale nie wyższa niż 50% dostępnych w puli REGIO środków dla danego podregionu.

Poza powyższymi wprowadzono również inne zmiany mające charakter porządkowy dotychczasowych regulacji prawnych.

Aby zgłosić zadanie należy wypełnić formularz za pomocą generatora eBO, który jest dostępny na stronie bo.slaskie.pl w zakładce Zgłoś zadanie. Następnie wydrukowany i podpisany formularz należy dostarczyć (pocztą, osobiście lub za pośrednictwem Elektronicznej Skrzynki Podawczej) do Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego (lub jednostek zamiejscowych w Częstochowie i Bielsku-Białej) wraz z listą poparcia oraz, w przypadku zadań inwestycyjnych lub infrastrukturalnych, oryginałem zgody władającego obiektem lub terenem na realizację zadania.

Nabór wniosków, zgodnie z przyjętym przez Zarząd Województwa Śląskiego harmonogramem, trwa do 16 maja br.

Zachęcamy do śledzenia strony internetowej bo.slaskie.pl, gdzie znajdziecie Państwo wszystkie niezbędne informacje dotyczące Marszałkowskiego Budżetu Obywatelskiego.

„A więc raz jeszcze: po co być dobrym?

Ale dzisiejsze święto przynosi nam odpowiedź na to wielkie pytanie człowieka. Dobry człowiek zmartwychwstał – taka jest radosna nowina dzisiejszego święta. Ten, który przez całe życie był dobry, zmartwychwstał. Z tego widać, że dobra nie można zabić. Dobro zabite w piątek w niedzielę z martwych powstanie. Dobro jest wieczne, ono ciągle zmartwychwstaje. Dobro jest jak życie, które budzi się na wiosnę z zimowego snu. Życia zabić nie można. Nie można także zabić dobra”.

— ks. prof. Józef Tischner

Nadziei, która rozpromienia mroki,

miłości, której źródłem jest blask zmartwychwstania

i dobra, które nieustannie się odradza

życzą

Artur Madaliński,

Dyrektor Muzeum „Górnośląski Park

Etnograficzny w Chorzowie”,

wraz z Pracownikami

Pandemia nie popsuła w tym roku konkursu na najpiękniejsze jajka wielkanocne, który, choć w zmienionej formule, odbył się i co najważniejsze wzbudził spore zainteresowanie. Prace napłynęły z całego województwa, a jury miało niemały problem, aby wyłonić zwycięzców.

— Prace jakie nadeszły do naszego Muzeum są w tym roku wyjątkowo piękne. Autorzy prac wykonanych w sposób tradycyjny jak i tych w technice dowolnej wykazali się dużą kreatywnością czego efektem są pięknie ozdobione jajka wielkanocne. Być może czas spędzony w domu w czasie pandemii sprzyja większemu skupieniu i wyzwala twórczą aktywność – mówi Joanna Skorupska Badura, kierownik Działu Edukacji i Popularyzacji, który przeprowadził konkurs.

Spośród nadesłanych prac – a było ich ponad 300, wyróżniono 27 twórców w dwóch kategoriach.

Wśród prac wykonanych techniką tradycyjną wyróżniono następujących uczniów:

• w przedziale klas VII-VIII:

1. Ex aequo: Joanna Parzyk, Ewa Sonnek, Natalia Froch

2. Marta Bąk

3. Zuzanna Wtorkowska

• klasy IV-VI:

1. Marta Morgańska

2. Dominika Dróżdż

3. Małgorzata Piech

Wyróżnienie: Natalia Borkowska

• klasy I-III

1. Weronika Kulisz

2. Wiktoria Janowska

3. Szymon Wtorkowski

Przyznano także wyróżnienie, które otrzymała Wiktoria Kapała

Wśród prac wykonanych techniką dowolną wyróżniono następujących uczniów:

• w kategorii uczniów klas VII-VIII

1. Jagoda Hauton

2. Martyna Tokarek

3. Olga Bloch

• klasy IV-VI

1. Zuzanna Łaniewska

2. Anna Kopyciok

3. Dominik Borzucki

Wyróżnienie: Mateusz Nowak

• klasy I-III

1. Laura Grochla

2. Piotr Dymek

3. Adam Szczepański

Wyróżnienie: Zuzanna Nowak

Jury konkursu przyznało również specjalne wyróżnienia które otrzymali: Michał Muszik, Maciej Klockiewicz, Marcin Wójtowicz.

Wszystkie osoby nagrodzone i wyróżnione w konkursie drogową pocztową otrzymają upominki ufundowane przez Muzeum. Prace nadesłane na konkurs zostały wyeksponowane w Sali Wystawienniczej budynku głównego Muzeum Górnośląskiego Parku Etnograficznego w Chorzowie. Ze względu na sytuacje pandemiczną nie można ich zobaczyć bezpośrednio dlatego zachęcamy do obejrzenia naszej fotorelacji.

„Pyk, pyk, pyk z fajeczki. Duś, duś, duś gołąbeczki…”. Nucąc refren tej dość popularnej na Górnym Śląsku piosenki o „Starzyku” zapewne wielu osobą przyjdzie na myśl wspomnienie ojca dziadka czy też stryjka w skupieniu palącego fajkę. Czym byłaby jednak fajka bez dobrego, powoli palonego w niej tytoniu?

Nowa publikacja Muzeum pt. „Śląska fabryka fajek glinianych w Zborowskiem. Wyniki badań, studia, konteksty” z pewnością tę tematykę przybliży. Dowiemy się z niej m.in.: jakie były sposoby palenia tytoniu w okresie nowożytnym, jak przebiegał proces wytwarzania fajek na przykładzie wytwórni niderlandzkich oraz kiedy powstała śląska manufaktura fajek w Zborowskiem i jakie odkrycia poczyniono w trakcie badań archeologicznych prowadzonych przy dawnej wytwórni fajek.

– Wydawnictwo jest jedynym tak szczegółowo traktującym o wytwórni fajek w Zborowskiem oraz omawiającym jej szeroki kontekst funkcjonowania jako najważniejszej tego typu manufaktury na Śląsku. W trakcie dwóch sezonów badań archeologicznych w latach 2013–2014 odnaleziono ponad 66 000 zabytków, z czego ponad 80% stanowiły fragmenty glinianych fajek – mówi Barbara Papaj, pracownik Działu Nauki Muzeum, redaktorka publikacji.

W fajki o gładkich niezdobionych główkach oraz w te z plastycznie zdobionymi główkami, które wykonywane były prawdopodobnie na specjalne zamówienie lub w związku z jakimś szczególnym wydarzeniem, zaopatrywali się zarówno sprzedawcy detaliczni, jak i osoby zamawiające duże partie towaru. Były to wyroby licznie użytkowane przede wszystkim na Śląsku, gdzie fabryka ta miała monopol na produkcję – świadczyć o tym mogą liczne znaleziska z wykopalisk prowadzonych w wielu śląskich miastach.

– W zbiorze ze Zborowskiego wyróżniają się przede wszystkim egzemplarze z herbami Śląska i hrabstwa kłodzkiego, prawdopodobnie upamiętniające wydarzenie, jakim było przyznanie Prusom znacznej części Śląska wraz z hrabstwem kłodzkim. W przypadku kilku zdobionych główek widnieją ornamenty wskazujące na królewskie miasto Wrocław – herb z orłem śląskim, stylizowane głowy św. Jana Chrzciciela czy ozdobne wstęgi z napisami Breslau – dodaje Papaj.

Książka przybliży nam nie tylko historię samej fabryki, ale też sylwetki jej właścicieli i osób w niej pracujących oraz dzieje miejscowości. Dzięki interdyscyplinarnemu charakterowi będzie cennym źródłem dla środowiska naukowego, ale także dla czytelników żywo zainteresowanych historią regionu.

Publikacja „Śląska fabryka fajek glinianych w Zborowskiem. Wyniki badań, studia, konteksty” została wydana dzięki dofinansowaniu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „Ochrona zabytków archeologicznych”.

Książkę można kupić w sklepiku naszego muzeum, a także w jego internetowym odpowiedniku – Śląska fabryka fajek glinianych w Zborowskiem[…].

Format książki: 29,5 cm x 21,5 cm | Liczba stron: 490 | Oprawa: twarda

Zapraszamy do wysłuchania pierwszego odcinka nowego cyklu „Święta zapomniane”, który to publikujemy w ramach podcastu #etnoopowieści. W cyklu tym postaramy się przywołać święta, o których nie pamiętamy, zwyczaje, które wyparliśmy ze zbiorowej pamięci, obrzędy kiedyś ważne, a dzisiaj pielęgnowane przez niewielkie wspólnoty lokalne.

Spróbujemy też zastanowić się, dlaczego jedne tradycje i obrzędy trwale zakorzeniły się w naszych praktykach kulturowych, inne zaś zostały niemal całkowicie zapomniane. Co ma wpływ na proces utrwalania zwyczajów, co natomiast sprawia, że o nich zapominamy?

Opublikowany dzisiaj odcinek dotyczy Wielkiego Tygodnia: Czy wiecie, że w Wielki Poniedziałek nie wolno się głośno zachowywać i dowcipkować, a znalezienie choć grosza w Wielki Wtorek przyniesie nieszczęście? Kto dziś pamięta, że w Wielkim Tygodniu niebo jest otwarte i że każdy kto wówczas umrze idzie prosto do nieba? W tradycji ludowej każdy dzień Wielkiego Tygodnia ma swoje znaczenie i odrębne obrzędy.

Platformy podcastowe

Przygotowane przez nas treści można aktualnie odsłuchać w ramach platform podcastowych:

— Spotify: link do odcinka Święta zapomniane;

— Anchor: link do odcinka Święta zapomniane;

Nasz kanał YouTube

Dla wygody odbiorców podcast został również umieszczony w ramach naszego kanału YouTube – Święta zapomniane na YT.

Szanowni Państwo,

działając w oparciu o Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 marca 2021 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii informujemy, że ze względów bezpieczeństwa do 9 kwietnia br. zapraszamy jedynie na zwiedzanie w trybie spacerowym, bez możliwości wchodzenia do wnętrz zabytkowych obiektów oraz budynku siedziby Muzeum.

Ponadto, będzie trzeba przestrzegać także kilku ważnych zasad:

– w strefie wejścia do muzeum będą mogły przebywać jednocześnie cztery osoby zwiedzające;

– w czasie przebywania na terenie ekspozycji zwiedzający będą musieli obowiązkowo zasłaniać usta i nos (np. maseczką) oraz zachowywać pomiędzy sobą odległość co najmniej 1,5 metra – podobnie jak w innych miejscach ogólnodostępnych;

– zwiedzający będą też musieli korzystać z płynu dezynfekującego.

Muzeum będą mogli odwiedzać tylko turyści indywidualni (bez zwiedzania grupowego). Zawieszona została realizacja usługi przewodnickiej oraz możliwość korzystania z urządzeń dotykowych. Godziny otwarcia muzeum pozostają bez zmian.

Zasady zwiedzania Muzeum w okresie epidemii

1. Zwiedzający zachowują odległość co najmniej 1,5 metra od innych osób. Wyjątek dotyczy: opiekunów dzieci do lat 13, opiekunów osób z orzeczeniem o niepełnosprawności, osób z orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności, osób z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego lub osób, które ze względu na stan zdrowia nie mogą poruszać się samodzielnie, osób wspólnie zamieszkujących lub gospodarujących.

2. Zwiedzający mają obowiązek zakrywania ust i nosa – tak jak w każdym innym miejscu ogólnodostępnym, z wyjątkami przewidzianymi w obowiązujących przepisach.

3. Niedostępne dla zwiedzających są niektóre usługi – między innymi: zwiedzanie grupowe, zwiedzanie z przewodnikiem, wypożyczenie urządzeń dotykowych, wypożyczenie wózka drewnianego.

4. Niedostępne dla zwiedzających są wnętrza obiektów zabytkowych oraz wystawy w budynku administracyjno-ekspozycyjnym.

5. Przy wejściu do Muzeum zwiedzający dezynfekują ręce udostępnionym płynem dezynfekcyjnym. Dodatkowe stanowiska z płynem dezynfekcyjnym znajdują się toaletach na terenie Muzeum.

6. W budynku kasy jednocześnie nie mogą znajdować się więcej niż cztery osoby, nie licząc pracowników obsługi.

7. Miejsce sprzedaży biletów wyposażone jest w przegrodę oddzielającą zwiedzających od pracownika obsługi.

8. Pracownicy bezpośrednio uczestniczący w obsłudze zwiedzających zakrywają usta i nos maseczką.

9. Rekomendowane jest korzystanie z bezdotykowych form płatności.

Instytut Pamięci Narodowej zaprasza osoby, instytucje i organizacje społeczne do zgłaszania kandydatów do Nagrody „Kustosz Pamięci Narodowej”. Nagroda ta przyznawana jest za wybitne dokonania na polu upamiętniania historii Narodu Polskiego w latach 1939–1989 oraz za działalność zbieżną z ustawowymi celami Instytutu Pamięci Narodowej. Laureatów wyłania Kapituła Nagrody, na czele której stoi Prezes IPN. Nagrodę otrzymuje osoba, instytucja lub organizacja społeczna. Od 2012 r. jedno z pięciu wyróżnień może zostać przyznane pośmiertnie, co pozwala wyrazić wdzięczność i uznanie także tym osobom, które nie mogły ich doświadczyć za życia. Wyróżnienie ma charakter honorowy, a jego laureaci otrzymują tytuł Kustosza Pamięci Narodowej.

W roku 2021 Nagroda zostanie przyznana po raz dwudziesty. Kandydatury zgłosić można wypełniając i przesyłając formularz online.  Zgłoszenia przyjmowane będą do 24 marca 2021 r. Zgłaszający jest zobowiązany razem z wnioskiem przesłać na adres kustosz@ipn.gov.pl podpisaną przez kandydata zgodę na przetwarzanie danych (dokumenty te dostępne są do pobrania na stronie formularza zgłoszeniowego).

W gronie wyróżnionych tytułem Kustosza Pamięci Narodowej znajdują się min. Tomasz Strzembosz (2002), Władysław Bartoszewski (2004), Zofia i Zbigniew Romaszewscy (2006), Zofia i Andrzej Pileccy (2015), Prezydent RP na uchodźstwie Ryszard Kaczorowski (2019), a także Komitet Katyński (2010), Społeczny Komitet Pamięci Górników KWK „Wujek” w Katowicach poległych 16 grudnia 1981 r. (2011), Stowarzyszenie „Memoriał” (2012) i Polskie Muzeum w Rapperswilu (2015). Pełna lista laureatów znajduje się w zakładce Konkursy i Nagrody / Nagroda Kustosz Pamięci Narodowej.

Regulamin Nagrody „Kustosz Pamięci Narodowej” (PDF)

Szczegółowych informacji udzielają:

Piotr Sieczkowski, tel.: (22) 581 85 53
Anna Bocian, tel.: (22) 581 87 28

e-mail: kustosz@ipn.gov.pl

Z ogromną przyjemnością zapraszamy uczniów szkół podstawowych do udziału w konkursie Na najpiękniejsze jajko wielkanocne. Jest on organizowany przez Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”, a jego celem jest m.in. poznanie i zachowanie wybranych elementów plastyki obrzędowej Świąt Wielkanocnych, a także najciekawszych tradycji związanych z obchodami tych świąt w kulturze ludowej oraz rozwój inwencji twórczej i wrażliwości estetycznej uczestników.

Jak wspomnieliśmy na wstępnie konkurs skierowany jest do uczniów szkół podstawowych.

Prace oceniane będą w dwóch kategoriach konkursowych – jajko zdobione techniką tradycyjną i techniką dowolną – w trzech grupach wiekowych:

1. klasy I-III;

2. klasy IV-VI;

3. klasy VII-VIII.

Prace będą oceniane m.in. według takich kryteriów jak ogólne wrażenie artystyczne, oryginalność pomysłu, wykorzystanie motywów regionalnych i nawiązanie do tradycyjnych form zdobniczych a także estetyka wykonania i trwałość konstrukcji.

Do konkursu mogą być zgłaszane wyłącznie prace wykonane własnoręcznie. Nie dopuszcza się prac zakupionych, pozyskanych, jak również wytworzonych przed terminem ogłoszenia konkursu. Do konkursu mogą być zgłaszane wyłącznie prace wykonane w ramach działań indywidualnych.

Zgłoszenia pracy dokonuje rodzic, wychowawca, lub opiekun koła plastycznego.

Prace wraz z formularzem zgłoszeniowym należy dostarczyć do sekretariatu Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”, ul. Parkowa 25, Chorzów, do 26 marca 2021 roku.

Dokładny regulamin konkursu wraz z formularzem zgłoszeniowym na konkurs można znaleźć w niniejszym załączniku.

Muzeum otrzymało dofinansowanie na realizację dwuletniego projektu Na ratunek drewnu – konserwacja zabytkowych budynków w ramach programu Wspieranie działań muzealnych ogłoszonego przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego na rok 2021.

Celem zadania jest konserwacja pięciu zabytkowych obiektów kubaturowych stanowiących część ekspozycji terenowej Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”.

W jego ramach planowana jest konserwacja więźb dachowych i wymiana poszyć ze słomy na chałupie z Frydka (główny budynek „Zagrody z Frydka” znajdującej się na ilustracji) i szopie na siano z Kobióra, a także przeprowadzenie fumigacji czyli zwalczania  drewnojadów za pomocą substancji chemicznych oraz impregnacji w spichlerzu dworskim z Bujakowa, chałupie groniowej z Brennej i karczmie ze Świerczyńca.

— Wszystkie te obiekty stanowią cenny zbiór muzealiów kubaturowych, z których każdy ma swoją indywidualną historię osadzoną w konkretnym miejscu. Są one unikalnym świadectwem przeszłości, dlatego tak istotne jest zachowanie ich w jak najlepszym stanie – mówi dr Artur Madaliński, dyrektor Muzeum.

Podsumowaniem zadania będzie wystawa czasowa prezentująca obiekty przed i po konserwacji wraz z opisem podjętych działań oraz historią odrestaurowanych obiektów. W ramach projektu zaplanowano także realizację krótkiego filmu promocyjnego prezentującego poszczególne etapy procesu konserwacji budynków.

Ponadto, dokumentacja wszystkich poddanych renowacji obiektów – w tym ich elementów konstrukcyjnych – zostanie zdigitalizowana.

Zaplanowane w projekcie działania będą kolejnym krokiem w procesie rewitalizacji obiektów kubaturowych, tworzących muzealną ekspozycję na wolnym powietrzu. W ubiegłym roku wymieniona została strzecha w chałupie z Kaliny. Oprócz tego kompleksowo zmodernizowany został muzealny system przeciwpożarowy, który poszerzono o system sygnalizacji antywłamaniowej i monitoring wizyjny.

W Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie” znajduje się 78 obiektów (w tym 61 kubaturowych) prezentujących kulturę materialną regionu Górnego Śląska, w tym Beskidu Śląskiego, Pogórza Cieszyńskiego, rejonów: pszczyńsko-rybnickiego, bytomsko-tarnogórskiego, lublinieckiego, oraz regionu Zagłębia Dąbrowskiego.

Publikacja „Wieś zaginiona…” to trzecia część refleksji i analiz poświęconych zagadnieniom osad faktycznie lub metaforycznie opuszczonych, zarówno w czasach odległych, jak i całkiem bliskich. W tomie znajdziemy rozważania na temat m.in.: siedzib sołtysich i obiektów sakralnych, układów zniszczonych wsi, przekształceń osad wiejskich czy wyludnionych miejscowości. Problematyka zagadnień została pokazana z perspektywy różnych dziedzin nauki – historii, archeologii czy etnografii, a punkt wspólny stanowi nie tylko wieś, ale też istotna dla niej wspólnota kultury i tożsamości.

Książkę „Wieś zaginiona. Wspólnota, samorządność, przestrzeń” można nabyć w naszym sklepie internetowym w cenie 45 zł . Poprzednie wydawnictwa tej serii: „Wieś miniona, lecz obecna. Ślady dawnych wsi i ich badania” oraz “Wieś zaginiona. Stan i perspektywy badań” można obecnie nabyć po obniżonej cenie.

Ósmy tom Rocznika „Muzeum Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie” jest znakomitą ilustracją natury nauk etnograficznych i antropologicznych. Dowiemy się z niego jaki jest związek polskiego jazzu z folklorem muzycznym, poznamy techniki mazerowania czyli zdobniczego malowania słoi drewna czy spróbujemy odkryć tajemnice inkonografii XIX – wiecznej pieczęci wsi Drogomyśl. Tematów poruszanych w Roczniku jest znacznie więcej, a wydawnictwo pokazuje jak różnorodne i szeroko zakrojone są działania badawcze Muzeum.

Najnowszy, ósmy tom Rocznika „Muzeum Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie” dostępny jest w naszym sklepie internetowym w cenie 39,50zł, poprzednie tomy: szósty i piąty, są do nabycia w obniżonej cenie 19,50 zł.

Obie książki są wartościowe nie tylko dla badaczy i środowiska naukowego, ale także dla miłośników folkloru, etnografii i nauk pokrewnych. Przybliżają próby uchwycenia żywego doświadczenia lokalnych wspólnot i konkretnych ludzi.